آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

تأمين و تضمين روزى به اين معنى نيست كه آن را براى انسان عاقل با شعور فراهم ساخته، به در خانه‌اش بفرستند يا لقمه كنند و در دهانش بگذارند؛ بلكه زمينه‌ها فراهم شده است و تلاش انسان، شرط به فعليت رسيدن اين زمينه‌ها است. اگر انسان‌هائى در گذشته و حال، غصب حقوق ديگران كنند و روزي‌هاى آنها را به ظلم از آنها بگيرند دليل بر عدم تأمين روزى از ناحيه خدا نيست. منابع زيادى براى تغذيه انسان در اين كره خاكى وجود دارد كه بايد با درايت، آنها را كشف و بكار گرفت و در صورت كوتاهي انسان در اين زمينه مقصر خود او است.

در سوره «هود»، آيه 6 مى‌خوانيم: «وَ ما مِنْ دَابَّةٍ فِي الْأَرْضِ إِلَّا عَلَى اللَّهِ رِزْقُهَا»؛ (هيچ جنبنده‌اى در زمين نيست مگر اينكه روزىِ آن بر خداست). با توجه به آيه شريفه، اين سؤال مطرح مى‌شود كه چرا در دنياى كنونى و در طول تاريخ؛ گروهى از گرسنگى مرده و مى‌ميرند؟ آيا روزى آنها تأمين نشده است؟
در پاسخ اين سؤال بايد به اين نكات توجه كرد:
اولاً: تأمين و تضمين روزى به اين معنى نيست كه آن را براى انسان عاقل با شعور فراهم ساخته، به در خانه‌اش بفرستند يا لقمه كنند و در دهانش بگذارند؛ بلكه زمينه‌ها فراهم شده است و تلاش و كوشش انسان، شرط تحقق و به فعليت رسيدن اين زمينه‌ها است، حتى مريم(عليه السلام) در آن شرائط سختِ وضع حمل، در آن بيابان خاموش - كه خداوند روزيش را به صورت خرماى تازه (رطب) بر شاخسار نخلى كه در آن بيابان بود ظاهر ساخت - مأمور شد حركتى كند و مخاطب به جمله «وَ هُزِّى اِلَيْكِ بِجِذْعِ النّخْلَةِ...»؛ (تو اى مريم به اين درخت نخل، تكانى بده تا بر تو رطب تازه فرو ريزد) گرديد.
ثانياً: اگر انسان‌هائى در گذشته و حال، غصب حقوق ديگران كنند و روزي‌هاى آنها را به ظلم از آنها بگيرند دليل بر عدم تأمين روزى از ناحيه خدا نيست و به تعبير ديگر: علاوه بر مسئله تلاش و كوشش، وجود عدالت اجتماعى نيز شرط تقسيم عادلانه روزي‌ها است و اگر گفته شود: خداوند چرا جلوي ظلم ظالمين را نمى‌گيرد؟ مى‌گوئيم اساس زندگى بشر بر آزادى اراده است تا همگى آزمايش شوند نه اجبار و اكراه، وگرنه تكاملى صورت نخواهد گرفت. (دقت كنيد)
ثالثاً: منابع زيادى براى تغذيه انسان‌ها در همين كره خاكى وجود دارد كه بايد با هوش و درايت، آنها را كشف و به كار گرفت و اگر انسان در اين زمينه كوتاهى كند مقصر خود او است.
ما نبايد فراموش كنيم مناطقى از آفريقا كه مردمش از گرسنگى مى‌ميرند بعضاً از غنى‌ترين مناطق جهان هستند؛ ولى عوامل ويرانگر كه در بالا به آن اشاره شده آنها را به اين روز سياه انداخته است.(1)،(2)