آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

مجموعه نقاطى را كه در مافوق مدار 66 و نیم تا 90 درجه قرار دارد «مناطق قطبى» مى‌نامند كه شامل قسمتى از شمال فنلاند و سوئد و نروژ و روسيه مى‌باشد؛ اما در نقاطى كه پائين تر از مدار 66 و نیم درجه قرار دارند در تمام مدت سال، شب و روز وجود دارد، منتها طول هر دو تنها در دو روز از سال (آغاز بهار و آغاز پائيز) مساوى و در بقيه ايام با هم تفاوت دارد كه تدريجاً كم يا زياد مى‌شود.

به هم خوردن شب و روز در مناطق قطبى به صورتی که شب‌ها و روزهاى طولانى و بيش از 24 ساعت دارند تنها مربوط به كشورهايي مانند «فنلاند» و بعضى از نقاط ممالك «اسكانديناوى» نيست؛ بلكه كليه نقاطى كه بالاتر از «مدار 66 و نیم درجه» قرار دارند با چنين وضعى روبرو مى‌شوند.
به عبارت ديگر: در تمام نقاطى كه ميان مدار 66 و نیم و مدار 90 درجه كه نقطه اصلى «قطب شمال» يا «قطب جنوب» است قرار دارند در همه يا قسمتى از سال، شب و روزهاى طولانى وجود دارد.
و به هر نسبت كه از مدار 66 و نیم بالاتر برويم طول اين شب و روزها بيشتر مى‌شود. مثلا نقطه شمالى «فنلاند» كه تقريباً 70 درجه عرض شمالى واقع شده يك روز طولانى شصت و چند روزه! دارد كه از اوائل خرداد ماه شروع مى‌شود و تا اوائل مردادماه ادامه دارد و يك شب دو ماهه نيز دارد كه از اوائل آذرماه تا آخر ديماه طول مى‌كشد (يعنى درست اين شب طولانى از نظر فصل در نقطه مقابل آن روز طولانى قرار دارد).
هنگامى كه به حدود مدار 74 درجه مى‌رسيم يك «روز سه ماهه» كه از اواسط ارديبهشت ماه تا اواسط مرداد ماه به طول مى‌انجامد ديده مى‌شود كه يك «شب سه ماهه»، از وسط پائيز تا وسط زمستان، نيز در قرينه آن قرار گرفته است و به همين ترتيب هر چه بالاتر مى‌رويم بر طول اين شب و روز طولانى كه در فصل زمستان و تابستان است افزوده مى‌شود تا به نقطه قطب يعنى مدار 90 درجه مى‌رسيم.
قسمتى از كره زمين كه روى اين مدار واقع شده، در تمام ايام سال بجاى 365 روز ما، تنها يك شب و يك روز دارد كه هر كدام به مدت شش ماه مى‌باشد.
ولى توجه داشته باشيد كه عدد شش ماه كاملا دقيق نيست؛ زيرا طول روز در نقطه قطب شمال «6 ماه و چند روز» و طول شب «6 ماه و چند روز كم» مى باشد و در نقطه قطب جنوب درست عكس آن است.
مجموعه نقاطى را كه در مافوق مدار 66 و نیم تا 90 درجه قرار دارد «مناطق قطبى» مى‌نامند و سكنه اين نقاط در قطب جنوب صفر و در قطب شمال بسيار كم است كه از جمله قسمتى از شمال «فنلاند» و «سوئد» و «نروژ» و «روسيه» مى‌باشد.
اما در نقاطى كه پائين تر از مدار 66 و نیم درجه قرار دارند در تمام مدت سال، شب و روز وجود دارند، منتها طول هر دو تنها در دو روز از سال (آغاز بهار و آغاز پائيز) مساوى و در بقيه ايام با هم تفاوت دارد كه تدريجاً كم يا زياد مى‌شود.
فقط در خط «استوا» كه در حكم كمربند زمين است در تمام مدت سال طول شب و روز هميشه مساوى و هر كدام معادل 12 ساعت مى‌باشد و كمترين تفاوتى در تابستان و زمستان ميان اين دو وجود ندارد.(1)