آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

یکی از شبهات معاد جسمانى، شبهه «آكل و مأكول» است که می گوید: در شرايط عادى، بدنِ بسيارى از انسانها خاك مى شود و خاك آنها ممكن است جذب گياهان و درختان شود و از اين طريق يا از طريق حيواناتى كه از گياهان تغذيه مى كنند و انسان از گوشت آنها تغذيه مى نمايد، جذب بدن انسانها شود؛ حال اين اجزاى معيّن با كدامين بدن محشور مى شود؟ در جواب بايد گفت: آخرين بدنِ انسان كه تبديل به خاك شده روز قيامت باز مى گردد و اجزاء از بدن دوم جدا مي شود و به بدن اوّل ملحق مى گردد و نقص بدن دوم نيز با رشد و نموّ به سرعت پر مى شود.

از جمله شبهاتى كه بر سر راه معاد جسمانى وجود دارد و نيافتن پاسخ صحيحى از آن، سبب شده كه جمعى به نفى معاد جسمانى برخيزند، شبهه معروف و پيچيده «آكل و مأكول» است.
مى گويند: اگر فرضاً در زمان قحطى، انسان هايى از گوشت انسان هاى ديگر تغذيه كنند، هنگام «معاد» تكليف بدنى كه جزو بدن ديگرى شده است، چه خواهد شد؟ اگر به اوّلى بازگردد، دومى ناقص مى شود و اگر با دومى محشور شود، اوّلى ناقص خواهد شد.
اين شبهه را مى توان به صورت گسترده ترى نيز مطرح ساخت كه در شرايط عادى، بدنِ بسيارى از انسانها خاك مى شود؛ خاك آنها ممكن است جذب گياهان و درختان شود و از اين طريق يا از طريق حيواناتى كه از گياهان تغذيه مى كنند و انسان از گوشت آنها تغذيه مى نمايد، جذب بدن انسانها شود؛ باز همان سؤال سابق تكرار مى شود كه اين اجزاى معيّن با كدامين بدن محشور مى شود؟
پاسخ اين سؤال گرچه بحثى طولانى مى طلبد و در جاى خودش مشروحاً بيان شده است، ولى به طور خلاصه چنين است: آيات و روايات مى گويد: آخرين بدنِ انسان كه تبديل به خاك شده است، روز قيامت باز مى گردد؛ بنابراين اگر آن بدن به هر طريقى جزو ديگرى شده باشد، از او جدا شده و به بدن اوّل ملحق مى گردد و مشكل ناقص شدن بدن دوم كاملاً قابل حلّ است؛ چراكه بقيّه بدن نموّ مى كند و جاى خالى را پر مى كند. همان گونه كه نظير آن را در دنيا در بسيارى از صدماتى كه بر بدن وارد مى شود، مشاهده مى كنيم كه سلول هاى اطراف نموّ مى كنند و جاى خالى را پر مى نمايند؛ البتّه در آن زمان اين جايگزينى به صورت وسيع ترى انجام مى شود.
در دنياى امروز كه مسأله شبيه سازى، جنبه عينى به خود گرفته و با پرورش يك سلول از بدن يك موجود زنده، شبيه او به وجود مى آيد، حلّ اين گونه مسايل بسيار ساده و آسان است و شبهه «آكل و مأكول» نمى تواند سدّ راه معاد جسمانى شود.(1)،(2)