آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

او استاد بخارى، در صحیح است، ابن سعد گفته: ابوغسان مرد موثق و راستگویى بود، ذهبى او را بر جلالت، بزرگى و عدالت یاد نموده، ابن معین و ابوحاتم گفته اند: در کوفه متقن تر از ابوغسان یافت نمى شود. بخارى بدون واسطه و مسلم با واسطه از او حدیث نقل کرده اند.

مالک بن اسماعیل بن زیاد بن درهم، ابوغسان کوفى نهدى؛ استاد بخارى، در صحیح است و ابن سعد، در صفحه 282 از جزء ششم طبقات خود، وى را یاد کرده است. آخرین جمله اى که در شرح حالش گفته، چنین است:
ابوغسان مرد موثق و راستگویى بود. خود را شیعه مى خواند و شیعه محکم و قرصى بود.
ذهبى در میزان الاعتدال(1) مطلبى درباره او ذکر کرده است که بر جلالت و بزرگى و عدالت وى دلالت دارد و گفته است: او تشیع را از استادش، حسن بن صالح آموخته است و ابن معین گفته است: در کوفه متقن تر از ابوغسان یافت نمى شود.
ابوحاتم نیز گفته است: من متقن تر از او در کوفه ندیدم؛ نه ابونعیم و نه غیر ابونعیم. او داراى فضل و عابد بود، من هر گاه به او نگاه مى کردم، مى دیدم که گویا از قبرش خارج شده است؛ دو جاى سجده بر پیشانى داشت.
بخارى در مواردى از صحیح خود، بدون واسطه، احادیث او را نقل نموده و مسلم نیز در صحیح، قسمت حدود، به واسطه هارون بن عبداللّه، از او حدیث نقل کرده است.
اساتید و مشایخ او از نظر بخارى، ابن عیینه، عبدالعزیز بن ابى سلمه و اسرائیل مى باشند. بخارى از شخص او و مسلم از طریق زهیر بن معاویه، از او حدیث فرا گرفته اند.
وى در کوفه سال 219 به رحمت ایزدى پیوست.(2)