آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

فروید حرکت تاریخ را معلول غریزه جنسى می شمرد، حال آنکه کاوش هاى علمى، غرائز بالاترى مانند: بعد معنوى و گرایش به ماوراى طبیعت، بعد اخلاقى و گرایش به درستى و راستى، گرایش به هنر و زیبایى و یا بعد علمی و گرایش به کشف مجهولات را اثبات نموده. افراد محقق، این نوع تنگ نظری ها را در تحلیل حوادث کنار مى‏ نهند و تأثیر دیگر عوامل مانند تأثیر شخصیت هاى الهى در ساختن تاریخ بشر را در نظر مى‏ گیرند. قرآن هم به خاطر اهمیتی که براى مجاهدت شخصیت هاى الهى قائل است زندگى آنان را مایه عبرت دانسته است.

 فروید حرکت تاریخ را معلول غریزه جنسى شمرده و براى این غریزه، در تمام فعالیت هاى فردى و اجتماعى انسان نقشى عمده و اساسى قائل شده است. از نظر وى زندگى انسان حاصل یک رشته تلاش هایى است که همگى، به طور خود آگاه یا ناخودآگاه، از غریزه جنسى سرچشمه مى‏ گیرد.
اکنون روشن نیست که چرا این مکتب در میان غرائز انسان به غریزه جنسى بیش از دیگر غرائز اهمیت داده و خاصه، از ابعاد روحی او چشم پوشیده است. حال آنکه، کاوش هاى علمى پیش از فروید و پس از او ابعاد توانمندى را در روح و روان انسان کشف کرده و براى انسان غرائز بالاترى را اثبات نموده که نقش آفرینش گرى در تاریخ بشر داشته است، مانند:
1- بعد معنوى و گرایش به ماوراى طبیعت که پدید آورنده ادیان و مذاهب و سازنده ملل و نحل است و این همه معابد و مساجد و مراکز دینى و جنگ هاى مذهبى پرتوى از فعالیت آن غریزه مى‏ باشد.
2- بعد اخلاقى و گرایش به درستى و راستى که در حیات انسان نقش عظیمى دارد و اگر این بعد از ابعاد روحى انسان، از زندگى او حذف شود، زندگى وى دچار نابسامانى عجیبى مى‏ گردد.
3- گرایش به هنر و زیبایى که پدید آورنده معماری هاى شرقى و غربى و نقاشی ها و کاشى کاری ها و صنایع زیباى دستى است و ادبیات بشر در نثر و شعر، تجلی گاه روشن این بعد از ابعاد روح انسان است.
4- بعد علمى و گرایش به کشف مجهولات و یافتن علل پدیده‏ ها و رخدادها که سهم عظیمى در تمدن ها و شکوفایى خرد انسان دارد.
با توجه به این ابعاد، چگونه فروید افسار تاریخ بشر را در دست یک غریزه پست انگاشته است؟! گویا انسان - به عقیده مارکسیسم - در شکم و غیره خلاصه مى‏ شود!
بارى، تفسیر زندگانى خروشان بشر با عوامل مانند «مبارزه طبقاتى» و «نظریه جنسى» بسان این است که زلزله عظیمى را که خانه‏ ها و ساختمان ها را از جاى کنده، و صخره‏ هاى بزرگ کوه ها را به دشت پرت مى‏ کند، با فرو ریختن یک تاق چوبى پیش از زلزله در آن محیط تفسیر کنیم! پیدا است که افراد محقق و جامع نگر، این نوع تنگ نظری ها را در تحلیل حوادث کنار مى‏ نهند، و تأثیر دیگر عوامل را که از آن جمله تأثیر شخصیت هاى الهى در ساختن تاریخ بشر است، نادیده نمى‏ گیرند.
قرآن عظیم به خاطر اهمیتی که به حق براى مجاهدت هاى این بزرگواران در تحولات تاریخ و تمدن بشر قائل است، بخشى از آیات خود را به تبیین موضع گیرى و تلاشهاى شبانه روزى آنان اختصاص داده و در این زمینه نکات بسیار ارزنده و والایى را یادآور شده و زندگى سراسر خدمت پیامبران را مایه درس عبرت اندیشمندان دانسته است: «لقد کان فى قصصهم عبرْ لاولى الالباب»(1)؛ (در داستان هاى آنان، براى خردمندان عبرتى است).
از این جهت گروهى از مفسران و محققان اسلامى کتاب هاى فراوانى پیرامون زندگانى پیامبران نوشته‏ اند که هر کدام مى ‏تواند براى ما مفید و سودمند باشد. البته در برخى از نوشته‏ ها افرادى، حقایق قرآنى را با یک رشته روایات اسرائیلى و مجوسى در هم آمیخته و چهره نورانى پیامبران رابه صورت صحیح ترسیم نکرده ‏اند، ولى آن گروه از نویسندگان که با الهام از آیات قرآنى و احادیث صحیح به نوشتن این بخش از تفسیر همت گماشته‏ اند خدمت عظیمى را به جامعه اسلامى انجام داده ‏اند.
باید این بخش تاریخ، بلکه همه کتابهاى تاریخ را از آن‏ نظر بخوانیم که مى ‏تواند به صورت یک معلم خاموش به ما درس بیاموزد و عوامل تکامل و سقوط ملل را در اختیار ما قرار دهد.(2)