آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

این سوره بر دو محور اساسى دور مى زند: یکى برترى اسلام بر تمام آئینهاى آسمانى، و تضمین بقاء و جاودانگى آن از سوى خداوند، و دیگر لزوم جهاد در طریق حفظ و پیشرفت این آئین. مباحث دیگر این سوره مانند: پیمان شکنى بنى اسرائیل؛ بشارت «مسیح» به ظهور اسلام و زندگى «حواریین» و ... نیز در راستای همین مباحث می باشد.

این سوره در حقیقت، بر دو محور اساسى دور مى زند:
یکى برترى اسلام بر تمام آئینهاى آسمانى، و تضمین بقاء و جاودانگى آن از سوى خداوند.
و دیگر لزوم جهاد در طریق حفظ و پیشرفت این آئین.
اما در یک نظر تفصیلى مى توان آن را به هفت بخش تقسیم کرد.
1 ـ آغاز سوره که از تسبیح خداوند عزیز و حکیم شروع مى شود و آمادگى پذیرش حقایق بعد را در قلوب ایجاد مى کند.
2 ـ دعوت به هماهنگى گفتار و کردار و پرهیز از سخنان بى عمل.
3 ـ دعوت به جهاد با عزم راسخ و اتحاد کامل.
4 ـ یادآورى از پیمان شکنى بنى اسرائیل و بشارت «مسیح» به ظهور اسلام.
5 ـ تضمین پیروزى اسلام بر همه ادیان.
6 ـ دعوت مؤثر به سوى جهاد و ذکر پاداشهاى دنیوى و اخروى مجاهدان راه حق.
7 ـ اشاره فشرده اى به زندگى «حواریین» مسیح و الهام از آنها.
ولى محور اصلى همان طور که گفتیم، اسلام و جهاد است.
و انتخاب نام «صف» براى سوره، به خاطر تعبیرى است که در آیه چهارم این سوره آمده است، گاهى نیز به عنوان سوره «عیسى» و یا سوره «حواریین» نامیده شده است.
مشهور و معروف این است: این سوره کلاًّ در «مدینه» نازل شده، وجود آیات جهاد در این سوره نیز، مؤید همین معنى است؛ زیرا مى دانیم جهاد هرگز در «مکّه» تشریع نشده بود. .(1)