آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

مراد از زوج در آیات قرآن هم به معنی اصناف مختلف موجودات این جهان است که به صورت زوج زوج درآمده و هم می تواند شامل تمام نیروهای مثبت و منفی شود. زوجیت و تعدد در اشیاء، نشانه این است که خالق جهان واحد و یگانه است و دوگانگی از ویژگی های مخلوقات است. در روایتی از امام رضا(ع) نیز به این نکته اشاره شده.

خداى متعال در آیه 49 سوره «ذاریات» مى فرماید: (ما از هر چیز دو زوج آفریدیم شاید شما متذکر شوید)؛ «وَمِنْ کُلِّ شَىْء خَلَقْنَا زَوْجَیْنِ لَعَلَّکُمْ تَذَکَّرُونَ».
بسیارى از مفسران «زوج» را در آیات قرآن به معنى «اصناف مختلف» موجودات این جهان مى دانند که به صورت «زوج» «زوج» در آمده است، مانند شب و روز، نور و ظلمت، دریا و صحرا، خورشید و ماه، نر و ماده و امثال اینها. ولى زوجیت در آیات قرآن مى تواند اشاره به معنى دقیق ترى باشد؛ زیرا واژه «زوج» را معمولا به دو جنس «نر» و «ماده مى گویند، خواه در عالم حیوانات باشد یا گیاهان، و هر گاه آن را کمى توسعه دهیم، تمام نیروهاى «مثبت» و «منفى» را شامل مى شود. حتى شامل اشیاء بى جان نیز مى شود، و امروز از نظر علمى مسلم است که «اتم ها» از اجزاى مختلفى تشکیل یافته اند، از جمله اجزائى که داراى بار الکتریسیته «منفى» هستند و «الکترون» نامیده مى شوند، و اجزائى که داراى بار الکتریسیته «مثبت» هستند و «پروتون» نام دارند. زوجیت و تعدد و دوگانگى در تمام اشیاء جهان، انسان را متذکر این معنى مى کند که خالق جهان واحد و یگانه است، زیرا دوگانگى از ویژگى هاى مخلوقات است.
در حدیثى از امام على بن موسى الرضا(علیه السلام) نیز به این معنى اشاره شده، آنجا که مى فرماید: «اشیاء جهان را متضاد آفریده، تا روشن شود براى او ضدى نیست، وآنها را با هم قرین ساخته، تا معلوم شود قرینى براى او نیست، نور را ضد ظلمت، و خشکى را ضد ترى، و خشونت را ضد نرمى، و سرما را ضد گرما قرار داده، در عین حال، اشیاء متضاد را جمع کرده و موجودات نزدیک به هم را از هم جدا نموده، تا این جدایى دلیل بر جداکننده، و آن پیوستگى دلیل بر پیوند دهنده باشد. (1)، (2)