نهی معصومين(ع) از «تجسس»

معصومين(علیهم السلام) با چه تعابیری مردم را از «تجسس» در امور يکديگر نهی کرده اند؟

پیامبر(ص) می فرمایند: «نسبت به يكديگر حسد نورزيد، و بغض و كينه نداشته باشيد و در كار ديگران تحسّس و تجسّس نكنيد و ...». از اين حديث به خوبى فهمیده می شود كه تجسّس همانند حسد و كينه و نفرت، سبب دورى مردم از يكديگر و از هم پاشيدن شيرازه اجتماع است. امام علی(ع) می فرمایند: «جستجو كردن از عيب ديگران از زشت ترين عيوب و بدترين گناهان است». ایشان در حدیث دیگری می فرمایند: «كسى كه در جستجوى عيوب پنهانى ديگران باشد خداوند او را از دوست داشته شدن توسط مردم محروم مى سازد».

فرق «تجسس» با «تحسس»

«تجسس» چه فرقی با «تحسس» دارد؟

«تجسس» بار منفی داشته و در اموری استفاده می شود که یک کار غیر اخلاقی صورت گرفته، اما «تحسس» زمانی استفاده می شود که انسان در جستجوی شیء مطلوبی باشد، همان گونه که حضرت یعقوب(ع) به فرزندانش می گوید: «يا بُنَىَّ فَتَحَسَّسُوا مِنْ يُوسُفَ». بعضی نیز تحسس را به معنی استراق سمع، و تجسس را به معنی جستجوی عملی در اسرار دیگران دانسته اند.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قال ابي عبدالله (عليه السلام)

مَنْ مَاتَ فِي طَرِيقِ مَکَّةَ ذَاهِباً أَوْ جَائِياً أَمِنَ مِنَ الْفَزَعِ الاَْکْبَرِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ.

کسى که در راه رفتن يا بازگشتن از مکه بدرود حيات گويد، از ترس و هراس روز قيامت ايمن گردد.

تهذيب الاحکام: 5/23/68