حضرت علی(ع) در تبیین عوامل شکست در جنگ ها، به این موارد اشاره می کند: 1- حالت انفعالی به خود گرفتن و اجازه حمله به دشمن دادن که موجب کشیده شدن جنگ به خانه و کاشانه شخص مدافع می شود و در بدیهی است که در چنین وضعیتی، احتمال شکست بسیار است. 2- تواکل یا انداختن مسئولیتها به گردن همدیگر. 3. تخاذل یا عدم مسئولیت پذیری در قبال مشکلات و حوادثی که برای دیگران پیش می آید و واگذاشتن شان به حال خود. این پدیده موجب ضعف اتحاد و انسجام جبهه خودی و افزایش احتمال پیروزی دشمن است.