شیخ مفید مى فرماید: «عصمت لطفى است که خداوند متعال در حقّ مکلّفى انجام مى دهد که، وقوع معصیت و ترک طاعت از او ممتنع مى گردد، با وجود قدرت بر این دو». قاضى بیضاوى شافعى مى گوید: «عصمت ملکه اى نفسانى است که مانع از فسق و فجور مى شود و متوقف بر علم به عواقب گناهان و مناقب طاعات است».

امام علی(ع) در حدیثی از پیامبر(ص)، وجه نامگذاری حضرت فاطمه(س) را به این نام، دوری ایشان و فرزندانشان از آتش بیان کرده و می فرمایند. «آیا مى دانى چرا فاطمه نامیده شده اى؟ خدا او و فرزندانش را از آتش دوزخ در قیامت باز مى دارد». در واقع مقصود فرزندانى است که در راه این مادر باشند، نه همچون پسر نوح، به همین دلیل در بعضى از احادیث، «ذریّه» و «محبّان» با هم ذکر شده، از سوی دیگر، این اشتباه بزرگی است که گمان کنیم بر اساس مفهوم این روایت، آنان در صورت ارتکاب به گناه نیز از عذاب الهی در امان هستند.