«نيازهای اخلاقي و اجتماعي» علت گرايش به «مذهب»
آیا این سخن صحیحی است که «نیازهای اخلاقی و اجتماعی» عامل گرایش انسان به «مذهب» است؟
يكي از فرضيّه ها در زمينه انگيزه پيدايش «عقايد مذهبى» اين است كه بشر در زندگى فردى و اجتماعى نيازهاى «روانى»، «اخلاقى» و «اجتماعى» دارد كه بدون اعتقاد به يك مبدأ بزرگِ قادر و توانا به طور كامل برطرف نمى گردد. انسان در زندگى، دردها و آلام روحى، جسمى، فردى و اجتماعى خود را از طریق ايمان به زندگى جاودان پس از مرگ كه ميعادگاه همه انسانها است، تسكين می دهد. در جواب باید گفت: اگر چه که ما به وجود تمام اين آثار اخلاقى و اجتماعى برای مذهب اعتراف داريم ولی اشتباه بزرگ اين فرضيّه یکی دانستن «اثر» با «انگيزه» است.