سعد بن مسعود ثَقَفى (عموی مختار) از یاران وفادار امام على(ع) است. او ابتدا از طرف امام على(ع) فرماندار زاب شد سپس امام او را بر مدائن گماشت و تا دوران امام حسن(ع)  در این سِمت باقى بود. على(ع) او را به خاطر تقوا پیشگى و نجابتش ستوده و برایش دعا کرد.هنگامى که امام حسن(ع) در ساباط زخمى شد به سعد پناه برد.