دستور قرآن نسبت به تعامل با «ایتام»

قرأن کریم در مورد نحوه تعامل با «ایتام» چه دستوري به مسلمانان می دهد؟

خداوند در قرآن در ارتباط با نحوه رفتار با ایتام، از واژه «اصلاح» استفاده مى كند، كه شامل اصلاح جسمانى، اقتصادى و ... مى شود. در واقع اين واژه اشاره به رسيدگى به يتيمان در همه زواياى زندگى آنها دارد. سپس می فرماید: «اگر زندگى خود را با زندگى آنها بياميزيد، مانعى ندارد و خداوند، مفسدان را از مصلحان، باز مى شناسد». در واقع خداوند ايتام را همچون برادران ديني دانسته كه تا پايان عمر با هم در كار و كسب و زندگى شريك اند. البته خداوند در عين سرپرستى، اجازه اختلاط با اموال آنها را با حفظ حساب و كتاب داده است.

اراده محبت و نصرت از واژه ولىّ

آیا این سخن که مقصود از «ولى» در آیه «ولایت» محبت و نصرت است قابل پذیرش است؟

اولا: این آیه به جهت سیاق آیه قبلش، - که از آیاتى که نهى از نصرت و محبّت کفار کرده- ، جدا گشته و سیاق قبلى نمى تواند در آن تأثیر بگذارد. ثانیا: قرآن موجود، به اتفاق مفسّران بر ترتیب نزول آیات جمع آورى نشده، بلکه بر اساس مصالحى این گونه ترتیب یافته است. یعنی صرف بودن آیات در کنار هم دلیل بر نزول دفعى آن ها نیست و شاهد این واقعیت نیز روایات فراوان نقل شده از شیعه و اهل سنت است که شان نزول این آیه را حضرت علی می داند و اثبات می کند با آیات قبل و بعدش ارتباطی ندارد.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قالَ السجّادُ عليه السّلام :

اِنّى لَمْ اَذْکُرْ مَصْرَعَ بَنى فاطِمَةَ اِلاّ خَنَقَتْنى لِذلِکَ عَبْرَةٌ.

من هرگز شهادتِ فرزندان فاطمه عليها السّلام را به ياد نياوردم ، مگر آنکه بخاطر آن ، چشمانم اشکبار گشت .

بحارالانوار، ج 46، ص 109