آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

خداوند خطاب به همه مسلمانان می فرماید: «به پیمان الهی وفا کنید و سوگندهای تان را بعد از تاکید آن نشکنید». مفسران در تفسیر عهد الهی، مطالب گوناگونی نوشته اند، برخی آن را پيمان مردم با خدا دانسته، و برخی آن را بيعت مردم با پيامبر(ص) تفسیر کرده اند. گروهی ديگر، عهد در آيه را مفهومی عام دانسته، که شامل همه پيمان ها با همه انسان ها يا با خدا و پيامبر(ص) است، و يا مفهومی شبيه قسم دارد. در نهايت صرف نظر از گستره مفهوم عهد الهی، اين آیه، دليلی بر اهميت وفای به عهد از ديدگاه اسلام و قران است.

خداوند در اين آيه، خطاب به همه مسلمانان مى فرمايد: (به پيمان الهى [هنگامى كه پيمان بستيد] وفا كنيد، و سوگندهايتان را بعد از تأكيد آن نشكنيد)؛ «وَ أوفُوا بِعَهْدِ اللّهِ اِذا عاهَدْتُمْ وَ لا تَنْقُضُوا الاْيْمانَ بَعْدَ تُوكيدِها...».(1)
در اينكه مراد از عهدالله (پيمان الهى) در این آیه چيست در ميان مفسران گفتگو است، برخى آن را به معنى پيمان هايى كه مردم با خدا مى بستند يا به معنی بيعت با پيامبر دانسته، در حالى كه بعضى ديگر تصريح كرده اند كه منظور همه پيمان ها با همه انسان ها يا با خدا و پيامبر(صلى الله عليه وآله) است، و مفهوم عامى دارد، زيرا خداوند دستور داده است به آن عمل شود، بنابراين يك نوع پيمان الهى محسوب مى شود، و يا منظور پيمان هايى است كه در سايه نام خدا با افراد بسته مى شود، شبيه قسم هايى كه انسان به نام خدا نسبت به انجام تعهدى در برابر ديگران ياد مى كند. به هر حال مفهوم آيه عام باشد يا خاص، دليلى بر اهميت وفاى به عهد از ديدگاه اسلام و قرآن است.(2)