آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

امام هادی(ع) به هنگام ورود به سامرا، با استقبال مردم مواجه شده و در خانه «خزیمة بن حازم» سکنی داده شدند. به نقل شیخ «مفید»، در نخستین روز ورود امام به سامرا، متوکل دستور داد تا حضرت را یک روز در «خان صعالیک» نگاه داشته و روز بعد به خانه ای که برای اسکان حضرت در نظر گرفته بودند، بردند. در واقع این اقدام به قصد تحقیر امام(ع) انجام گرفت. امام(ع) تا پایان عمر خود در این شهر به سر برد و گرچه به ظاهر مورد احترام خلیفه بود؛ ولی در باطن دسیسه هایی از سوي متوكل علیه آن حضرت می شد که هیچ کدام در عمل موفق نبود.

امام هادی(علیه السّلام) به هنگام ورود به سامرا، با استقبال مردم مواجه شد و در خانه خزیمة بن حازم سکنی داده شد.(1) «یحیی بن هرثمه» می گوید: وقتی در سر راهمان وارد «بغداد» شدیم، «اسحاق بن ابراهیم طاطری» را که والی «بغداد» بود، دیدم. او درباره امام(عليه السلام) به من چنین گفت: ای یحیی! این مرد فرزند رسول خداست؛ با توجه به وضعیت اخلاقی متوکل -که خود بدان آشنایی کامل داری- اگر درباره او گزارش تحریک‌ آمیزی به خلیفه بدهی او را می ‌کشد و اگر چنین شود، در روز قیامت کارت با رسول خداست. هنگامی که به «سامرّاء» رسیدیم نخست «وصیف ترکی» را دیدم و خبر ورود امام را به اطلاع وی رساندم. او گفت: اگر یک مو از سر این مرد کم شود، بازخواست خواهی شد. سپس پیش متوکل رفتم و گزارشی دادم که حاکی از حُسن سیرت و ورع و زهد امام بود و بدو گفتم که در جریان تفتیش از منزل او، چیزی جز چند کتاب علمی و مصحف نیافتم.(2)

به نقل شیخ «مفید»، نخستین روزی که امام وارد «سامرّاء» شد، متوکل دستور داد تا او را یک روز در «خان (3) صعالیک» نگاه داشتند و روز بعد به خانه ای که برای اسکان آن حضرت در نظر گرفته شده بود، بردند.(4) به نظر «صالح بن سعید»، این اقدام به قصد تحقیر امام هادی(علیه السّلام) انجام شده بوده است. او می گوید: در همان آغاز ورود امام(علیه السّلام) خطاب به ایشان عرض کردم: اینها همواره سعی در فرونشاندن نور و نادیده گرفتن موقعیت الهی شما دارند؛ برای همین شما را در این «خان» که به «خان الصعالیک» معروف است، جای داده ‌اند.(5)

امام(علیه السّلام) تا پایان عمر خود -بیش از بیست سال- در این شهر به سر برد. شیخ «مفید» با اشاره به اقامت اجباری امام در سامرّاء می نویسد: «آن حضرت به ظاهر مورد احترام خلیفه بود؛ ولی در باطن به وسیله متوکل دسیسه هایی علیه آن حضرت می شد که هیچ یک از این نقشه ها در عمل موفق نبود.(6)،(7)