آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

علما براى اثبات ضرورت «رجعت» به این ادله عقلى تمسك كرده اند: 1) ائمه(ع) برای تربیت انسانها آمدند ولی نگذاشتند این امر محقق شود؛ لذا رجعت می کنند تا این وظیفه را انجام دهند. 2) هر انقلابی نیاز به افرادی دارد که آن را ادامه دهند و انقلاب موعود هم از این قانون مستثنا نیست؛ بنابراین رجعت ائمه برای این هدف است. 3) انسان فطرتا به دنبال عدالت است و چون عمر حضرت عادی است، برای اجرای عدالت باید افرادی مثل ائمه و صلحا باشند تا عدالت را برقرار کنند.

برخى از بزرگان براى اثبات ضرورت «رجعت» به ادله عقلى تمسك كرده اند. اينك به برخى از آنها اشاره مى كنيم:
دليل اول: قسر دائم يا اكثرى محال است.
این دلیل را به این صورت بیان می کنیم؛
الف) روح و نفس ناطقه علاقه تام به بدن عُنصرى دارد و لذا هر گاه بعد از مرگ توجه آن به بدن طبيعى به نحو كامل حاصل شود زندگى جديد ممكن است.
ب) هر حقيقت، خاصيت و اثرى دارد؛ لذا پيامبر و امامان(علیهم السلام) داراى قوه تكميل و تعليم نسبت به جميع بشر اند تا روز قيامت.
ج) در حکمت به اثبات رسيده که قسر دائمي يا اکثري محال است، يعني هر طبيعت و حقيقتي، محال است که در هيچ وقت يا در اکثر اوقات از خاصيتش محروم گردد.
نتيجه اينکه رجوع پيامبر و امامان‏(عليهم السلام) به دنيا از آنجا که در زمان حياتشان نسبت به تعليم عموم بشر به فعليت نرسيده اند، ضروري است.
دليل دوم: ضرورت تداوم راه مصلحان.
تقرير دليل؛
الف) هر شخص انقلابي که درصدد برپايي نهضتي بزرگ در سطح جامعه است، احتياج به جانشيناني دارد که اصول ترسيم شده از ناحيه او را تبيين و تطبيق نمايند و لذا بعد از پيامبر اكرم(صلي الله عليه وآله) دوازده امام(عليهم السلام) منصوب شدند.
ب) مطابق روايات شيعه و سنّي، امامان بعد از پيامبر خدا(صلي الله عليه وآله) تا روز قيامت دوازده نفرند.
ج) امام دوازدهم، حضرت مهدي‏(عجل الله تعالی فرجه) بزرگ‏ترين قيام کننده جهاني است که با هدف برپايي حکومت عدل توحيدي در سطح جهان قيام خواهد نمود.
د) اين گونه قيام، نياز به آمدن اشخاصي بعد از او دارد که ادامه دهنده راه او در زمينه تبيين و تطبيق منويات و اصول نهضت او باشند که همانند او از مقام عصمت برخوردارند.
نتيجه: ضرورت رجعت اهل بيت(عليهم السلام).
دليل سوم: فطري بودن رجعت
تقرير دليل؛
الف) ضرورت حکومت عدل عالَمي، فطري بشر است.
ب) عمر حضرت بعد از ظهور، عادي خواهد بود؛ زيرا اصل در عدم اعجاز است.
ج) مطابق قاعده و روايات، مدت حکومت عدل توحيدي طولاني خواهد بود.
د) بايد کساني باشند مثل خود حضرت که ادامه دهنده راه او هستند.
نتيجه: ضرورت رجعت.
غير از اين ادلّه عقلي، جهات ديگري وجود دارد که اعتقاد به رجعت را ضروري مي‏ سازد؛ از جمله:
1. وجود روايات فراوان در موضوع رجعت.
2. رجعت، با مسئله امامت گره خورده و اشاره به مظلوميّت اهل بيت(عليهم السلام) دارد.
3. رجعت، زمينه ساز اعتقاد به معاد است و اعتقاد مردم را به قيامت هموار مي ‏سازد.
4. عقيده به رجعت، اثر تربيتي در جامعه دارد؛ زيرا از آنجا که عصر ظهور به مانند بهشت روي زمين است که در آن انسان‏ هاي بسيار خوب و بسيار بد رجعت مي‏ کنند، لذا اين عقيده مشوّق انسان بر کار خوب است تا به اين فضيلت يعني زندگي در بهشت زمين در عصر ظهور با رجعت نايل آيد.(1)