آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

ظاهر اين است كه «ثمر» در اصل مفهوم محدودى داشته كه همان ميوه ‌اى است كه از درخت به دست مى‌ آيد، ولى در ادامه اين مفهوم گسترش پيدا كرده و به صورت كنائى بر حاصل و مولود هر شىء اطلاق شده است، تا آنجا كه گفته مى‌ شود ثمره و ميوه اين مكتب يا اين تعليمات چنين و چنان بوده است.

در «مقائيس اللّغه» آمده كه واژه «ثَمَرْ» در اصل به معنى هر چيزى است كه از چيز ديگر متولّد مى شود؛ و بعضى گفته‌ اند كه «ثَمَرْ» فقط به معنى نتيجه‌ اى است كه از درخت به دست مى‌ آيد. همچنین بعضى ديگر از ارباب لغت نيز تصريح كرده‌ اند كه هر موجودى كه از موجود ديگرى متولّد و حاصل گردد؛ خواه خوردنى باشد، يا غير خوردنى، مطلوب يا غير مطلوب، شيرين يا تلخ، «ثمر» ناميده مى‌ شود.
ولى ظاهر اين است كه «ثمر» در اصل مفهوم محدودى داشته كه همان ميوه‌ اى است كه از درخت به دست مى‌ آيد، ولى بعد اين مفهوم گسترش پيدا كرده و به صورت كنائى بر حاصل و مولود هر شىء اطلاق شده است، تا آنجا كه گفته مى‌ شود ثمره و ميوه اين مكتب يا اين تعليمات چنين و چنان بوده است. در روايت آمده است: «أُمُّكَ أَعْطَتْكَ مِنْ ثَمَرَةِ قَلْبِها»؛ (مادرت به تو از ثمره قلبش بخشيد). که اشاره به شير مادر يا محبت مادر است، و در روايات به فرزند «ثمرةُ فؤاد»؛ (ميوه قلب) نيز اطلاق شده است.(1)