آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

یکى از صحاح سته و از منابع حدیثى مهم اهل سنت در زمینه تاریخ اسلام، تفسیر، اخلاق، سیره، عقاید، «سنن ابن ماجه» مى باشد که توسط ابو عبد الله محمد بن یزید بن ماجه قزوینى (209 ـ 273 ق) تدوین شده است. برخى از علما نام اصلى آن را «کنوز الدقائق» معرفى کرده اند. اهمیت این کتاب براى علماى شیعه این است که بسیارى از روایات مربوط به فضائل و مناقب ائمه بزرگوار شیعه را با سندهاى معتبر اهل سنت نقل کرده است که جاى هیچ شک و تردیدى نسبت به ولایت و خلافت بلافصل آنها از پیامبر (صلى الله علیه وآله) باقى نمى گذارد.

یکى از صحاح سته و از منابع حدیثى مهم اهل سنت در زمینه تاریخ اسلام، تفسیر، اخلاق، سیره، عقاید، «سنن ابن ماجه» مى باشد که توسط ابو عبد الله محمد بن یزید بن ماجه قزوینى (209 ـ 273 ق) تدوین شده است. برخى از علما نام اصلى آن را «کنوز الدقائق» معرفى کرده اند.
شیوه تدوین کتاب سنن ابن ماجه:
او این کتاب را در سى و هفت کتاب (هر کتاب عنوانى براى یکى از موضوعات و مسائل مهم عقیدتى و فقهى است) تنظیم کرده که مجموعاً هزار و پانصد و سى و چهار باب را در بر گرفته است. او در این باب‌ها حدود چهار هزار و سیصد و چهل و یک حدیث را به طور مسند ذکر کرده است.
جایگاه کتاب سنن ابن ماجه:
وى پس از تدوین کتابش آن را به «ابو زرعه رازى» ارائه کرده و او همه احادیثش را توثیق و تایید کرده است و فقط بیست و یا سى حدیث آن را ضعیف تلقى کرده است. اما با این همه (یعنى على رغم جویا شدن نظر ابوزرعه) ابن ماجه احادیث ضعیف مزبور را حذف نکرد و همچنان در کتابش باقى گذارد؛ زیرا احتمالا در نظر خود ابن ماجه ضعیف نبوده اند. با توجه به این مسئله بسیارى از بزرگان اهل سنت کتابش را شامل حداقل سى حدیث ضعیف می دانند.
شرح های کتاب سنن ابن ماجه:
علماى بسیارى از اهل سنت برای این کتاب شرح، تعلیقه و حاشیه نوشته اند که معروف ترین و مهم ترین شرح هاى آن از این قرار است:
1 ـ شرح کمال الدین دمیرى که نام کتابش «الدیباجه فى شرح سنن ابن ماجه» مى باشد، او علاوه بر نوشتن این شرح، به کتاب سنن تسلط فراوان داشت و در کتاب‌های خود به وفور از احادیث آن بهره برده است.
2 ـ «عجاله ذوى الحاجه» که قاضى محمد بن على عمرانى آن را نوشته است.
3 ـ مصباح الزجاجه، که توسط جلال الدین سیوطى نگاشته شده است.
حاشیه کتاب سنن ابن ماجه:
حاشیه هاى نوشته شده بر سنن ابن ماجه نیز عبارتند از:
1 ـ انجاح الحاجه حاشیهٌ على سنن ابن ماجه نوشته عبد الغنى مجدَّدى.
2 ـ تعلیقه محمد بن عبد الهادى سندى که به «شرح سندى» معروف است.
3 ـ تعلیقه ابراهیم محمد طرابلسى معروف به سبط ابن العجمى.
کتاب سنن ابن ماجه از نگاه علمای شیعه:
اهمیت این کتاب براى علماى شیعه این است که بسیارى از روایات مربوط به فضائل و مناقب ائمه بزرگوار شیعه را با سندهاى معتبر اهل سنت نقل کرده است که جاى هیچ شک و تردیدى نسبت به ولایت و خلافت بلافصل آنها از پیامبر (صلى الله علیه وآله) باقى نمى گذارد.
کتاب «سنن ابن ماجه» بارها در کشورهاى اسلامى بویژه در بیروت به چاپ رسیده است.