آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

خدا مى فرمايد: «اين روزى است كه [انسانها]‌ در آن سخن نمى گويند». در اين كه آيا وحشت عظيم قيامت، سبب از كار افتادن زبانها مى شود؟ يا چون سخنى براى گفتن و عذرى براى بيان كردن ندارند ساکتند؟! و يا اين كه به حكم قرآن كه: «امروز بر دهانشان مهر مى نهيم و دست هايشان با ما سخن مى گويند و پاهايشان به اعمال انجام داده شان گواهى مى دهند»، زبان ها به حكم خدا از كار مى افتد و اعضاى بدن گواه اعمالشان مى شوند، تفاسیر مختلف است؛ لکن ممكن است هر سه تفسير در معناى آيه جمع باشد هرچند تفسير سوّم روشن تر به نظر مى رسد.

خداوند مى فرمايد: (اين روزى است كه در آن سخن نمى گويند)؛ «هذا يَوْمُ لايَنْطِقُوْنَ».(1) آيا هول و وحشت عظيم قيامت، سبب از كار افتادن زبان آنها مى شود؟ همان گونه كه در دنيا نيز گاه زبان انسان بر اثر يك حادثه بسيار عظيم بند مى آيد! يا اصولا سخنى براى گفتن و حجت و عذرى براى بيان كردن ندارند؟! و يا اين كه به حكم آيه «اَلْيَوْمَ نَخْتِمُ عَلَى اَفْواهِهِمْ وَ تُكَلِّمُنا اَيْديهِمْ وَ تَشْهَدُ اَرْجُلُهُمْ بِما كانُوا يَكْسِبُونَ»(2)؛ (امروز بر دهان آنها مهر مى نهيم و دست هايشان با ما سخن مى گويند و پاهايشان به اعمالى كه انجام داده اند گواهى مى دهند) زبان ها به حكم خدا از كار مى افتد و اعضاى بدن گواه اعمال انسان مى شوند؟! ممكن است هر سه تفسير در معناى آيه جمع باشد، هرچند تفسير سوّم روشن تر به نظر مى رسد و به هر حال اين امر، مانع از آن نيست كه انسان ها در بعضى از مواقف قيامت به فرمان خدا سخن بگويند؛ زيرا قيامت مواقف مختلفى دارد و مجموع آيات قرآن نشان مى دهد كه مجرمان در بعضى از اين مواقف گنگ و لال و بسته دهان مى شوند و به فرمان خدا در بعضى از مواقف به سخن مي آيند.(3)