آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

احمد بن حنبل مى گويد: موثقان، از عثمان بن عمير حديث نقل نموده اند. اعمش، سفيان، شعبه، شريک و امثال آنها، از اين طبقه، از او حديث فرا گرفته اند. ابوداود، ترمذى و غير از اين دو احاديث او را نقل کرده و به آن استدلال مى کنند. ذهبى اشاره کرده: از نويسندگان سنن، احاديث او را نقل نموده اند.

عثمان بن عمیر ابویقظان ثقفى، اهل کوفه و بجلى است.
او را «عثمان بن ابى زرعه»، «عثمان بن قیس» و «عثمان بن ابى حمید» نیز مى گویند.
ابواحمد زبیرى گفته است: او مؤمن و معتقد به رجعت بوده است.
احمد بن حنبل مى گوید: ابوالیقظان، در نهضت ابراهیم بن عبداللّه بن حسن شرکت داشته است. ابن عدى مى گوید: مذهبش مقبول نیست؛ وى به رجعت ایمان داشته، ولى موثقان با این که او ضعیف است، از او حدیث نقل نموده اند.
آنها هرگاه مى خواستند که بر یک محدث شیعه عیب بگیرند و از قدر و منزلتش بکاهند، قول و اعتقاد به رجعت را به وى نسبت مى دادند. بر همین اساس، عثمان بن عمیر را ضعیف شمرده اند، تا آنجا که ابن معین گفته است: گفته او ارزش ندارد.
اما با تمام آنچه به او نسبت داده اند، افرادى همچون اعمش، سفیان، شعبه، شریک و امثال آنها، از این طبقه، از او حدیث فرا گرفته اند.
ابوداود، ترمذى و غیر از این دو، احادیث او را نقل کرده و به آن استدلال مى کنند. احادیثى را که او از انس و دیگران نقل نموده است مى توان ملاحظه نمود.
آنچه گفته شد، ذهبى، در میزان الاعتدال(1)، نقل نموده است و در کنار نامش، رمز «د.ت.ق» قرار داده است تا اشاره کند به این که این افراد از نویسندگان سنن، احادیث او را نقل نموده اند.(2)