آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

درباره تبرّک جستن به پیامبر(ص) در روایات سنّى و شیعه آمده که در صدر اسلام مسلمین به آبى که پیغمبر با آن دست خود را مى شست یا مویى که از پیغمبر مى ریخت و یا به آب دهان یا به دست خیس آن حضرت تبرّک مى جستند، روایاتی که صحابه و محدثینی چون عروه بن مسعود، بخاری، مسلم و... آنها را نقل کرده اند. اگر تبرّک جستن به آب وضو و آبى که روى دست پیغمبر ریخته مى شد و موى پیغمبر جایز باشد و پیامبر هم مردم را از آن نهى نفرمود قهراً تبرّک به قبرى که همه جسم پیامبر را در برگرفته نیز باید جایز باشد.

تبرّک جستن به پیامبر(صلى الله علیه وآله) در روایات سنّى و شیعه و تواریخ آمده است که در صدر اسلام مسلمین به آبى که پیغمبر(صلى الله علیه وآله) با آن دست خود را مى شست یا مویى که از پیغمبر مى ریخت و یا به آب دهان آن حضرت تبرّک مى جستند.
براى نمونه به برخی از موارد اشاره مى کنیم :
1ـ«عروة بن مسعود ثقفى در سال حدیبیّه نزد رسول خدا(صلى الله علیه وآله) ایستاده بود، ناگهان دید که اصحاب ایشان به خاطر تبرّک جستن به آبى که پیامبر با آن وضو مى گرفت و یا دست خود را مى شست، بر هم پیشى مى گرفتند و نزدیک بود براى دست یابى به آن آب، یک دیگر را بکشند و همین کار را با آب دهان حضرت انجام مى دادند و نیز مویى از حضرت نمى افتاد مگر این که اصحاب آن را می گرفتند»(1)
2ـ بخارى در باب صفة النبى(صلى الله علیه وآله) به سندش از ابى جحیفه روایت نقل مى کند:
«پیامبر(صلى الله علیه وآله) در سفرى به سوى وادى بطحا (بیابان مکه) از منزل خارج شد هنگام نماز وضو گرفت و دو رکعت نماز ظهر و دو رکعت نماز عصر به جا آورد تا آن جا که می گوید آن گاه مردم دست آن حضرت را گرفته و به صورتشان مى مالیدند.
راوى مى گوید: من نیز دست پیامبر را گرفته و به صورت خود مى مالیدم که دست حضرت از برف خنک تر و از مشک خوش بوتر بود .
بخارى در پایان این باب به سندش از همین راوى نقل مى کند: بلال، باقى مانده آب وضوى رسول خدا(صلى الله علیه وآله) را براى مردم آورد و آنان از آن آب تبرّک نمودند»(2)
3ـ مسلم درکتاب الصلاة به سندش از ابى جحیفه نقل مى کند:
«پیامبر(صلى الله علیه وآله) را در بیابان مکه ملاقات نمودم وقتى بلال آب وضوى حضرت را آورد مردم مى شتافتند؛ بعضى به آب وضو مى رسیدند و برخى نیز به دیگران ترى و رطوبت آن آب را  مى رساندند و قطره هایى از آن را بر آنها مى پاشیدند. و به سندش از همین راوی در حدیثى مى گوید: بلال را دیدم که آب وضوى آن حضرت را آورد، آن گاه اصحاب را دیدم که به سوى آن مى شتافتند هر کسى به قدرى از آب مى رسید آن را به خود مى مالید و اگر به آب نمى رسید از رطوبت آب دست رفیقش می گرفت و به خود مى مالید .
نووى می گوید: در این باب است تبرّک جستن به آثار صالحان و استعمال کردن باقى مانده آب وضو و غذا و نوشیدنى ها و لباس هایشان»(3)
اگر تبرّک جستن به آب وضو و آبى که روى دست پیغمبر ریخته مى شد و موى پیغمبر جایز باشد و رسول خدا هم مردم را از آن نهى نفرمود قهراً تبرّک به قبرى که همه جسم پیامبر را در برگرفته است نیز باید جایز باشد چون معیار در تبرک چیزى است که به پیغمبر(صلى الله علیه وآله) وابسته بوده و به بدن مبارک آن حضرت به نوعى چسبیده و مرتبط بوده است مانند لباس و مو و نظایر آن و با توجه به این که قبر در برگیرنده بدن آن حضرت است پس چگونه مى توان گفت تبرّک جستن به پیامبر شرک مى باشد.(4)