فوائد بیان «فلسفه احکام»

اصولا بررسی و بیان «فلسفه احکام» چه فوائدي دارد؟

این کار چند فائده دارد: 1. علاقه مردم را در انجام واجبات افزون مى كند و تحمّل ناراحتى ها را در انجام وظايف سنگين آسان مى سازد. 2. به همه مردم هشدار مى دهد كه بايد در چه مسيرى حركت كنند تا فلسفه حكم پياده شود. 3. مى توان با توجّه به فلسفه احكام، اعمال خود را ارزيابى كرد، كه تا چه اندازه مقبول درگاه خداوند است و چه اندازه از آن دور است.

ارتباط «احكام شرعی» و «امور تكوينی»

آیا «احکام شرعی» صرفا اموری اعتباری اند و هيچ گونه ارتباطی با امور «تكوينی و واقعی» ندارند؟

جهان بينى شناختِ واقعيت هاست و ايدئولوژى در اينجا به معناى احكامي است كه از دل جهان بينى متولد مى شود. از اين رو شبهه آنانكه مى گويند: احكام امورى اعتبارى بوده و ارتباطى با واقعيت ها كه امورى تكوينى است ندارد، بى اساس است؛ زيرا با جدايى اين دو از يكديگر، اعتبار احكام از ميان مى رود. حكم، زمانى ارزش دارد كه با واقعيّت پيوند داشته باشد و اين فلسفه احكام است كه به آن اعتبار مى بخشد. همه احكام ولو احكام تعبدى همه تابع مصالح و مفاسد واقعى اند، هرچند گاهى ما فلسفه آنها را ندانيم؛ زيرا در غير اين صورت ترجيح بلامرجح مى شود. آيات قرآن و روايات نيز به اين ارتباط تنگاتنگ تصريح دارند.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قالَ الصّادقُ عليه السّلام :

اِنَّ النَّبىَّ لَمّا جائَتْهُ وَفاةُ جَعْفَرِ بنِ اَبى طالبٍ وَ زَيْدِ بنِ حارِثَةَ کانَ اَذا دَخَلَ بَيْتَهُ کَثُرَ بُکائُهُ عَلَيْهِما جِدّاً وَ يَقولُ: کانا يُحَدِّثانى وَ يُؤ انِسانى فَذَهَبا جَميعاً.

من لايحضره الفقيه ، ج 1، ص 177