آیات و روایات بسیاری آدمی را در همه عرصه های اعتقادى، گفتار، شهادت، قضاوت و... از و تصمیم گیری بر پایه گمان برحذر داشته و او را به پیروی از «علم» و «یقین» توصیه می کنند. از این رو خداوند می فرماید: «از آنچه به آن علم ندارى پیروى مکن». اعتماد به گمان و اخبار غیرموثق نتایج زیان باری در پی دارد از جمله: پایمال شدن حقوق، به خطر افتادن آبروی مومنین، عادت مردم به زودباوری و از بین رفتن روحیه تحقیق و پژوهش، از بین رفتن استقلال فکری و زمینه سازی برای پذیرش تبلیغات سوء، قضاوت های و تصمیمات عجولانه.