آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

«بروج» جمع «برج» است، و دو تفسیر برای آن بیان شده است: 1. برج به معنای ستاره است. خدا به ستارگان آسمان قسم یاد کرده تا ما را متوجه عظمت جهان هستی بویژه ستارگان بنماید. 2. برج به معنی صور فلکی است. ستارگان دور هم جمع می شوند و به صورت اَشکال مختلف پدید می آیند که هر گاه خورشید در مقابل هر یک از این اَشکال دوازده گانه قرار بگیرد به آن «برج» گفته می شود مثل حوت و اسد، و خدا به این صور فلکی قسم یاد کرده است.

خداوند در ابتدای سوره «بروج» می فرماید: «وَ السَّمَاءِ ذَاتِ الْبُرُوجِ»؛ (سوگند به آسمان كه داراى برج هاى بسيار است). «بروج» جمع «برج» است؛ اما اينكه منظور از «بروج» چيست؟ دو تفسير براي آن ذكر شده است:
الف) برخى معتقدند برج به معناى ستاره است: «قسم به آسمان پر از ستاره»؛ جهان هستى بسيار گسترده و پهناور است؛ ما و كره خاكى ما قطعه كوچكى از اين اقيانوس پهناور هستيم كه اگر به عظمت خيره كننده جهان هستى از يك سو، و كوچكى و ناتوانى خود از سوى ديگر فكر كنيم هرگز مغرور و ناسپاس نخواهيم شد. يك جنگل بسيار بزرگ را در نظر بگيريد كه هزاران هزار درخت دارد و هر درختى هزاران برگ. كره زمين ما همچون يك برگ از يكى از شاخه هاى يكى از درختان آن جنگل پهناور است. خلاصه اينكه برج به عقيده برخى از مفسّران به معناى ستاره است و خداوند در اين آيه به آسمان پرستاره سوگند ياد كرده است.
ب) برخى ديگر از مفسّران معتقدند: برج در اين آيه شريفه به معناى صورت فلكى كه جمع آن بروج به معناى صورت هاى فلكى است. توضيح اينكه ستارگانِ ثوابت كه دور هم جمع مى شوند، اَشكال و صورت هاى مختلفى تشكيل مى دهند. گاه به صورت شير هستند، لذا هنگامى كه خورشيد مقابل اين ستارگان قرار مى گيرد مى گويند خورشيد در مقابل برج اسد است، و گاه به شكل خوشه گندمند، لذا هنگامى كه خورشيد مقابل اين دسته از ستارگان قرار گيرد گفته مى شود خورشيد در مقابل برج سنبله است، و گاه به شكل ماهى هستند، بدين جهت زمانى كه خورشيد مقابل آنها قرار مى گيرد، مى گويند خورشيد در برج حوت است. اين اجرام آسمانى دوازده عدد هستند و دوازده برج را تشكيل مى دهند. خلاصه اينكه طبق تفسير، خداوند به آسمان و برج هاى دوازده گانه آن - كه همان صورت هاى فلكى هستند - قسم خورده است.(1)