آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

خداوند از تمامی انسان ها پیمان گرفته که شیطان را عبادت نکنند. مقصود از عبادت شیطان، پرستش و رکوع و سجود نیست، بلکه مقصود تسلیم خواسته های شیطان شدن و فرمان او را بر فرمان خدا مقدم شمردن است. برخی این عهد را به معنای عالم ذرّ تفسیر کرده و برخی دیگر آن را به توصيه هاى پيامبران به اقوام خود می دانند.

خداوند در آیه 60-61 سوره يس همه افراد انسان (بنى آدم) را مخاطب ساخته؛ مى فرمايد: (اى فرزندان آدم! آيا با شما عهد نكردم كه شيطان را نپرستيد،كه او براى شما دشمن آشكارى است؟!)؛ «أَلَمْ أَعْهَدْ إِلَيْكُمْ يَا بَنِي آدَمَ أَنْ لاَ تَعْبُدُوا الشَّيْطَانَ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبِينٌ».
(و اين كه مرا بپرستيد كه راه مستقيم اين است؟!)؛ «وَأَن اعْبُدُونِي هَذَا صِرَاطٌ مُسْتَقِيمٌ».
مسلّماً هيچ كس شيطان را پرستش ـ به معناى ركوع و سجود و نماز و روزه ـ نمى كند. پس اين چه عبادتى است كه از آن نهى شده؟ آيا چيزى جز اطاعت مى باشد؟
آرى آنها كه تسليم خواسته هاى شيطان مى شوند، و فرمان او را بر فرمان خدا مقدّم مى شمرند، مشرك و شيطان پرست اند. (شرك به معناى اطاعت امر، نه ركوع و سجود.)
اين عهد و پيمان را كجا خداوند از فرزندان آدم(عليه السلام) گرفته است؟ بعضى آن را به معناى عالم ذر تفسير كرده اند، و بعضى به توصيه هاى پيامبران به اقوام خود. ولى ظاهراً آيه اشاره به توصيه هاى عهد مانندى است كه خداوند هنگام هبوط و نزول آدم(عليه السلام) به زمين با فرزندان او داشت كه در سوره اعراف آيه 27 منعكس است.
مى فرمايد: «يَا بَنِي آدَمَ لاَ يَفْتِنَنَّكُمْ الشَّيْطَانُ كَمَا أَخْرَجَ أَبَوَيْكُمْ مِنْ الْجَنَّةِ»؛ (اى فرزندان آدم! شيطان شما را نفريبد، آن گونه كه پدر و مادر شما را از بهشت بيرون كرد.)
همچينن در آيه 22 همين سوره، آدم و همسرش را مخاطب ساخته مى فرمايد: «إِنَّ الشَّيْطَانَ لَكُمَا عَدُوٌّ مُبِينٌ»؛ (شيطان براى شما دشمن آشكارى است؟!).
در آيه 117 سوره طه، آدم(عليه السلام) را مخاطب ساخته؛ مى گويد: «فَقُلْنَا يَا آدَمُ إِنَّ هَذَا عَدُوٌّ لَكَ وَلِزَوْجِكَ»؛ (اى آدم! اين دشمن تو و [دشمن] همسر تو است). و مسلّماً چنين دشمنى، دشمن فرزندان او نيز مى باشد، چرا كه مخالفت او نه تنها با شخص آدم(عليه السلام) نبود؛ بلكه با كلّ دودمان او بود. لذا در آغاز سوگند ياد كرد: (همه فرزندانش را، جز اندكى از ايشان، گمراه و ريشه كن خواهم ساخت)(1)، (2)