آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

علامه مجلسی از امام صادق(ع) نقل می کند: بر روی کاغذی بنویسد؛ «بسم الله الرحمن الرحیم. انی اتوجه الیک باحب الاسماء الیک و اعظمها لدیک و اتقرب و اتوسل الیک ... » و  بجای کذا و کذا حاجات خود را بنویسد و آنگاه آن را کنار قبر ائمه بیندازید یا در گل تمیزی قرار داده و در نهر آب جاری یا چاه عمیقی یا برکه آبی یا رودخانه یا دریا بیندازد و البته روایتی هم می گوید رقعه را در دست گرفته به طرف آسمان بگیرد، به هر صورت این نامه به امام می رسد و انشاءالله حاجت وی را برآورده خواهد ساخت.

عریضه نویسی در سیره بسیاری از علما آمده است که می توانید برای اطلاع، به کتاب «النجم الثاقب» مرحوم محدث نوری مراجعه کنید، ولی تنها ذکر کردن چنین عملی توسط علمای بزرگی همچون شیخ طوسی (ره) در «المصباح» علامه مجلسی (ره) در «بحارالانوار» و مرحوم سبزوای در «مفاتیح النجاه» و مرحوم کفعمی در «المصباح» و«البلد الامین» و مرحوم نوری در «النجم الثاقب» و مرحوم شیخ عباس قمی در دو کتاب «مفاتیح الجنان» و «منتهی الامال» و... نشان از اعتبار آن دارد.(1)
درمورد طریقه عریضه نویسی در تحفة الزائر مرحوم علامه مجلسی از امام صادق علیه السلام نقل شده که ایشان فرمودند: هر گاه کسی حاجتی از خداوند متعال داشت، و یا از موضوعی در هراس بود، آن را به این صورتی که بیان می شود بر روی کاغذی بنویسد: «بسم الله الرحمن الرحیم. انی اتوجه الیک باحب الاسماء الیک و اعظمها لدیک و اتقرب و اتوسل الیک بمن اوجبت حقه علیک بمحمد و علی و فاطمه و الحسن و الحسین و علی بن الحسین و محمد بن علی، و جعفر بن محمد، و موسی بن جعفر، و علی بن موسی و محمد بن علی و علی بن محمد و الحسن بن علی و الحجة المنتظر صلوات الله علیهم اجمعین اکفنی کذا و کذا...»، سپس حاجات خود را بنویسد و آنگاه طبق برخی از روایات کنار قبر ائمه بیندازید. برخی قبر امام علی (علیه السلام) و قبر امام حسین (علیه السلام) را نام برده اند و طبق برخی دیگر آن را در گل تمیزی قرار داده و در نهر آب جاری یا چاه عمیقی یا برکه آبی یا رودخانه یا دریا و البته روایتی هم می گوید رقعه را در دست گرفته به طرف آسمان بگیرد، به هر صورت این نامه به امام می رسد و انشاءالله حاجت وی را برآورده خواهد ساخت.
البته طرق دیگری نیز در روایات ذکر شده که ما یک نمونه را به جهت رعایت اختصار ذکر کردیم و آنچه در مسجد جمکران مرسوم است، در کتاب منتهی الآمال، ص 334 ذکر شده است.
شاید گفته شود، خداوند و ائمه معصومین (علیهم السلام) از اسرار نهانی ما آگاه اند، دیگر نوشتن چه نیازی است ولی باید دانست که صرف آگاه بودن ایشان از ضمیر و باطن ما برای ادای حاجت کفایت نمی کند. ما در دستورات دینی به دعا کردن و توسل امر شده ایم که دو آیه «...ما يَعْبَؤُا بِكُمْ رَبِّي لَوْ لا دُعاؤُكُمْ...» (2) و «... وَ ابْتَغُوا إِلَيْهِ الْوَسيلَةَ...» (3) گویای همین مطلبند.
اما اینکه چرا باید در آب انداخته شود شاید بخاطر این است که از دسترس مردم عادی دور بماند و رازی باشد میان حجت خدا و فرد حاجتمند، و همچنین چون در این عریضه ها معمولا اسماء الهی و متبرکه وجود دارد به آنها بی احترامی نشود.