در آیه بعد (یُؤْفَکُ عَنْهُ مَنْ أُفِکَ) به دو بلاى خانمانسوز جامعه انسانى و دو صفت زشت و رذیله اخلاقى، یعنى لجاجت و تعصّب اشاره مى کند. افراد لجوج و متعصّب که حاضر به پذیرش حق نیستند، منحرف مى شوند. اگر تمام 124 هزار پیامبر هم براى انذار و هدایت انسانى که مبتلا به لجاجت و تعصّب است بیایند، و هر کدام معجزه اى ارائه دهند، نمى پذیرد، بلکه همه آنها را متّهم به سحر و جنون مى کند! امّا اگر اهل منطق باشد در گام اوّل تسلیم حق مى شود.
خداوند متعال در آیات 90 تا 93 سوره اسراء اشاره اى به گروهى از افراد لجوج زمان پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله) کرده است. آنها که ایمان خویش را منوط به معجزه هاى پى در پى و غیر عاقلانه اى مى کردند. طبق این آیات آنها هفت نوع معجزه طلب کردند. توجّه کنید:
1. ما هرگز به تو ایمان نمى آوریم تا اینکه چشمه جوشانى از این سرزمین (خشک و سوزان) براى ما خارج سازى (وَقَالُوا لَنْ نُّؤْمِنَ لَکَ حَتَّى تَفْجُرَ لَنَا مِنَ الاَْرْضِ یَنْبُوعاً).
2. عدّه اى دیگر گفتند: ما هرگز تسلیم تو نمى شویم تا اینکه باغى از نخل و انگور ایجاد کنى، که نهرهاى آب در لابه لاى آن جارى باشد (أَوْ تَکُونَ لَکَ جَنَّةٌ مِنْ نَّخِیل وَعِنَب فَتُفَجِّرَ الاَْنهَارَ خِلاَلَهَا تَفْجِیراً).
3. گروه سوم عرض کردند: ما به تو ایمان نمى آوریم مگر اینکه قطعات (سنگهاى) آسمان را ـ آن چنان که مى پندارى ـ بر سر ما فرود آورى! (أَوْ تُسْقِطَ السَّمَاءَ کَمَا زَعَمْتَ عَلَیْنَا کِسَفاً أَوْ تَأْتِىَ بِاللهِ وَالْمَلاَئِکَةِ قَبِیلا).
واقعاً انسان چقدر باید نادان باشد که تقاضاى چنین معجزه اى کند. چون در صورت تحقّق دیگر زنده نخواهد ماند تا ایمان بیاورد، امّا حجاب لجاجت جلوى فهم مطالب بسیار ساده و پیش پا افتاده را نیز از آنها گرفته است.
4. به تو ایمان نمى آوریم تا اینکه خداوند و فرشتگان را در برابر ما ظاهر کنى! (أَوْ تَأْتِىَ بِاللهِ وَالْمَلاَئِکَةِ قَبِیلا).
5. پنجمین معجزه درخواستى آنها این بود که پیامبر(صلى الله علیه وآله) براى خود خانه اى پر نقش و نگار از طلا بسازد! (أَوْ یَکُونَ لَکَ بَیْتٌ مِّنْ زُخْرُف).
6. معجزه دیگر اینکه از پیامبر خواستند به سمت آسمان بالا رود، و به آسمانها پرواز کند! (أَوْ تَرْقَى فِى السَّمَاءِ).
7. و بالاخره لجاجت را به اوج رسانده و گفتند: حتّى اگر به آسمان روى، ایمان نمى آوریم مگر آنکه نامه اى (از سوى خدا) بر ما فرود آورى که آن را بخوانیم (وَلَنْ نُّؤْمِنَ لِرُقِیِّکَ حَتَّى تُنَزِّلَ عَلَیْنَا کِتَاباً نَّقْرَؤُه).
چنین آدمهاى لجوجى هرگز ایمان نمى آورند، حتّى اگر تمام معجزات درخواستى آنها تحقّق یابد. آنها اگر واقعاً به دنبال حقیقت بودند، معجزه قرآن که هیچ کس توانایى آوردن یک سوره آن را هم ندارد کافى بود.
از خداوند مى خواهیم که اگر آثارى از لجاجت در دل ماست، یا نشانه هایى از تعصّب بى منطق در روح و جان ما لانه کرده، آن را بزداید. که با بیرون رفتن لجاجت و تعصّب، قلب و روح انسان آماده پذیرش حق مى گردد.
