دانشمندان در مورد عظمت و اهمیّت خورشید و نور آن، که خداوند متعال به آن قسم خورده، کتابهاى فراوانى نوشته اند، مطالبى که به هنگام نزول قرآن هیچ کس از آن مطّلع نبود. به گوشه اى از این اسرار و شگفتیها توجّه کنید:

الف) عظمت خیره کننده خورشید

کره تابان خورشید یک میلیون و دویست هزار برابر کره خاکى ماست! یعنى اگر یک میلیون و دویست هزار کره زمین فرض کنیم، و آنها را روى یکدیگر بنهیم برابر با کره خورشید مى شود! خورشیدى که یکى از ستاره هاى متوسّط آسمان است این قدر عظمت دارد. برخى براى تجسّم بزرگى خورشید نسبت به کره زمین مثال خوبى زده اند; به این مثال توجّه کنید:

توپ فوتبالى به قطر دو متر در نظر بگیرید که در فاصله یکصد و پنجاه مترى آن گردوى کوچکى بوده باشد. توپ فوتبال خورشید، و آن گردو کره زمین، و فاصله بین آن دو فاصله بین خورشید و زمین است. زیرا فاصله بین خورشید و زمین یکصد و پنجاه میلیون کیلومتر است (که طىّ این مسافت با هواپیماهاى معمولى پانزده سال طول مى کشد!) حال اگر با توجّه به تناسب یکصد و پنجاه متر و یکصد و پنجاه میلیون کیلومتر، حجم خورشید و کره زمین را کوچک کنیم تقریباً به اندازه همان توپ فوتبال با قطر دو متر و گردوى کوچک مى شود.

ب) وزن خورشید

خورشید سیصد هزار مرتبه سنگین تر از زمین است! یعنى اگر وزن چیزى در زمین 1 کیلوگرم باشد، در کره خورشید 300 هزار کیلوگرم خواهد بود! حال تصوّر کنید یک انسان پنجاه کیلویى در آنجا چه وزن عجیبى پیدا مى کند؟ درست محاسبه کرده اید، چنین انسانى در آنجا 000/000/15 کیلوگرم وزن خواهد داشت!

و لهذا در صورتِ امکانِ سفر به کره خورشید انسان در آنجا در اثر سنگینى وزنش له مى شود!

جالب اینکه طبق محاسبه دانشمندان در هر دقیقه 250 میلیون تُن از وزن خورشید کاسته مى شود. حال تصوّر کنید در یک ساعت چقدر؟ در یک روز چه مقدار؟ در یک ماه چطور؟ در یک سال چقدر؟ در یک قرن چه مقدار؟ عظمت خورشید به قدرى زیاد است که علیرغم گذشت هزار سال از نورافشانى، و در نتیجه کاهش شدید وزنش، خم به ابرو نمى آورد، و این مسأله هیچ خللى در خدمت رسانى او نداشته است. هر چند با ادامه این وضع در طولانى مدّت، خورشید کم کم رو به خاموشى خواهد گرایید، که آیه شریفه «(إِذَا الشَّمْسُ کُوِّرَتْ); در آن هنگام که خورشید درهم پیچیده شود».(1) اشاره به همین مطلب دارد.

ج) درجه حرارت خورشید

طبق محاسبات دانشمندان، درجه حرارت در سطح کره خورشید، 600 هزار درجه سانتیگراد است. جالب اینکه امکان ایجاد چنین درجه حرارتى در کره زمین نیست. زیرا در صورت عملى شدن ساختن کوره اى که بتواند چنین درجه حرارتى را تولید کند، بلافاصله خود کوره ذوب خواهد شد; زیرا انسان مادّه اى که توان تحمّل این درجه حرارت را داشته باشد در اختیار ندارد. امّا مقدار حرارت در اعماق خورشید بیست میلیون درجه سانتیگراد است، و لهذا خورشید همانند کره زمین جامد نیست، بلکه گاز فشرده اى است.

د) شعله هایى از خورشید

از خورشید زیبا و خیره کننده شعله هایى به هوا و محیط اطرافش متصاعد مى شود که ارتفاع آن، گاه تا یکصد و شصت هزار کیلومتر مى رسد! یعنى اگر کره زمین وسط یکى از این شعله ها قرار گیرد در مدّت کوتاهى تبدیل به دود و بخار مى شود، زیرا طول محور زمین تنها دوازده هزار کیلومتر است.

هـ ) جاذبه خورشید

قرص خورشید با آن وزن و سنگینى که دارد از نظر جاذبه و رعایت فاصله نسبت به دیگر اجرام آسمانى بسیار عجیب و حیرت آور است. تمام منظومه شمسى به گرد خورشید مى چرخد، امّا در فاصله اى که نه جذب خورشید مى شوند، تا در حرارت شدید آن محو و نابود شوند، و نه از آن فاصله مى گیرند که از مدار منظومه شمسى خارج شوند. این نظم و دقّت مرهون جاذبه دقیق و حساب شده خورشید است. همان گونه که حرکت کره زمین ما نیز تحت تأثیر جاذبه خورشید است.

آثار و اسرارى که از خورشید تابان ذکر شد تنها گوشه اى از شگفتیهاى این کره نورانى است که دانشمندان در سایه مطالعه و تفکّر و اندیشه پیرامون آن موجود اسرارآمیز، پرده از آن برداشته اند. و اگر ما هم در پدیده هاى عالم هستى تفکّر و اندیشه کنیم، بى شک اسرار تازه اى برایمان کشف خواهد شد.

1 . تکویر، آیه 1.