سوره صافّات از جمله سوره هاى مکّى است. سوره هایى که در مکّه بر پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله) نازل شده را سوره مکّى، و آنچه در مدینه بر آن حضرت نازل گشته را سوره هاى مدنى مى گویند. بیش از هشتاد سوره از سوره هاى قرآن مجید مکّى و بقیّه مدنى است. دو تفاوت مهم بین سوره هاى مکّى و مدنى وجود دارد که به آن اشاره مى کنیم:

1. تفاوت محتوایى

سوره هاى مکّى غالباً درباره مبدأ، معاد، توحید، خداشناسى، صفات خدا، قیامت، بهشت، جهنّم، عالم برزخ و مانند آن سخن مى گوید. و به تعبیر دیگر به اصلاح اعتقادات مسلمانان پرداخته و این کار مقتضاى عقل و حکمت و قاعده لطف است. زیرا دوران پیامبرى پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله) در مکّه، دوره سازندگى زیربناهاى اعتقادى است. بدین جهت طبق روایتى تمام تلاش آن حضرت در مدت ده سال مکّه تبلیغ شعار لا اله الا الله بود. همه زحمتها، شکنجه ها، محرومیّتها، محاصره ها، سرزنش ها، تهمتها و تحمّل سایر مشکلات براى جا انداختن این شعار اساسى وبنیادى بود.

امّا سوره هاى مدنى چنین هدفى را پى نمى گیرد، بلکه به مسائل اجتماعى، اخلاقى، احکام، آداب، جنگ و صلح، فروع دین و امورى که مربوط به تشکیل حکومت اسلامى است، مى پردازد.

2. تفاوت شکلى

آهنگ و چینش سوره هاى مکّى کوتاه و کوبنده است. یعنى آیات آن کوتاه و لحن آیات داغ و کوبنده است، برخلاف سوره هاى مدنى که آیاتش طولانى ولحن آیات آن ملایمتر است; و این یکى از ابعاد فصاحت وبلاغت قرآن مجید به شمار مى رود. به تعبیر دیگر، خداوند متعال آیات را به تناسب اوضاع و شرایط نازل کرد; در مکّه که پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله) با مشرکان و دشمنان اسلام درگیرى و برخورد بیشترى داشت، آیات کوبنده و کوتاه نازل مى شد، ولى در مدینه که بیشترین برخورد پیامبر(صلى الله علیه وآله) با مسلمانان بود لحن آیات تغییر کرد، لحنى نرم و ملایم و آیاتى نسبتاً طولانى و بلند. براى اثبات این مطلب سوره صافّات را، که از سوره هاى مکّى است، با سوره بقره که از سوره هاى مدنى است مقایسه اى کوتاه مى کنیم:

سوره صافّات که 182 آیه دارد تنها هفت صفحه است، امّا سوره بقره که 48 صفحه از قرآن را فرا گرفته، 286 آیه دارد; یعنى تعداد آیات سوره بقره دو برابر آیات سوره صافّات هم نیست، امّا تعداد صفحات این سوره مدنى تقریباً هفت برابر سوره صافّات است. و این نشان مى دهد که آیات سوره بقره نسبت به سوره صافّات طولانى تر است. سایر سوره هاى مدنى نیز چنین هستند.

نتیجه اینکه سوره هاى مکّى پیرامون مبدأ و معاد سخن مى گوید، امّا سوره هاى مدنى به مسائل دیگرى مى پردازد. علاوه بر این، آیات سوره هاى مکّى کوتاه و کوبنده، امّا آیات سوره هاى مدنى بلند و ملایم تر است.