این دو سوگند، مخصوصاً پس از آگاهى و شناخت هر چند اجمالى از آسمان و ستارگان درخشان، که در بالا به آن پرداختیم، انسان را به فکر و اندیشه وادار مى کند. کارى که در معارفِ دینىِ ما مسلمانان بسیار ارزشمند و ذى قیمت است، تا آنجا که عبادت کم همراه با تفکّر و شناخت، بر عبادت فراوان بدون فکر و اندیشه ترجیح داده مى شود.
یکى از عبادتهاى مهم نماز شب است، که همواره، مخصوصاً در سحرهاى ماه رمضان باید قدر آن را بدانیم، و از این فرصت براى انجام آن استفاده کنیم. عبادتى که روحانیّت و نورانیّت عجیبى دارد، و انسان را در مسیر سیر و سلوک و قرب الى الله به پیش مى برد. در آداب نماز شب آمده است که پس از برخواستن از خواب، هنگامى که جهت وضو گرفتن به فضاى باز زیر آسمان رفتى، نگاهى به آسمان کن، و این آیات را زمزمه نما:
«(إِنَّ فِی خَلْقِ السَّماوَاتِ وَالاَْرْضِ وَاخْتِلاَفِ اللَّیْلِ وَالنَّهَارِ لاَیَات لاُِّولِى الاَْلْبَابِ * الَّذِینَ یَذْکُرُونَ اللهَ قِیَاماً وَقُعُوداً وَعَلَى جُنُوبِهِمْ وَیَتَفَکَّرُونَ فِى خَلْقِ السَّماوَاتِ وَالاَْرْضِ رَبَّنَا مَا خَلَقْتَ هَذَا بَاطِلا سُبْحَانَکَ فَقِنَا عَذَابَ النَّارِ); مسلّماً در آفرینش آسمانها و زمین، و آمد و رفت شب و روز، نشانه هاى (روشنى) براى خردمندان است; همانها که خدا را در حال ایستاده و نشسته، و آنگاه که بر پهلو خوابیده اند، یاد مى کنند; و در اسرار آفرینش آسمانها و زمین مى اندیشند; (و مى گویند:) بارالها! اینها را بیهوده نیافریده اى! منزّهى تو! ما را از عذاب آتش، نگاه دار!».
اینها همه از اهمّیت خاصّ اسلام نسبت به تفکّر و اندیشه خبر مى دهد، و قسم هاى مذکور نیز براى به جریان انداختن قدرت تعقّل و تفکّر انسانهاست.
