سؤال: سوگندهاى چهارگانه، با توجّه به اهمیّتى که دارد و شرح آن گذشت، براى چه چیزى بیان شده است؟ به تعبیر دیگر، چرا خداوند متعال در این سوره شریفه چهار قسم با عظمت یاد کرده است؟ و به عبارت سوم، مقسم له در این سوره چیست؟
جواب: پاسخ این سؤالات در آیات زیر آمده است:
«(لَقَدْ خَلَقْنَا الاِْنسَانَ فِى أَحْسَنِ تَقْوِیم * ثُمَّ رَدَدْنَاهُ أَسْفَلَ سَافِلِینَ * إِلاَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فَلَهُمْ أَجْرٌ غَیْرُ مَمْنُون); ما انسان را در بهترین صورت و نظام آفریدیم، سپس او را به پایین ترین مرحله بازگرداندیم، مگر کسانى که ایمان آورده و اعمال صالح انجام داده اند که براى آنها پاداشى تمام نشدنى است!».
آرى! خداوند براى تفهیم ارزش و قیمت انسان، سوگندهاى چهارگانه را یاد کرده است. خداوند قسم مى خورد که مرا به ارزش وجودیم آگاه کند، تا خود را بشناسم، و به بهاى کم نفروشم. پروردگارم به این وسیله زنگ بیدار باش مى زند که بدانم گل سر سبد آفرینش هستم، و نعمتهاى فراوان و بعضاً منحصر به فردى به نوع بشر داده که به هیچ موجودى نداده است، تا بتوانم با استفاده از این سرمایه هاى بزرگ به جوار قرب الهى برسم. انسانى که قرآن مجید ترسیم مى کند و از او به احسن تقویم یاد مى کند، مى تواند به جایى برسد که به جز خدا نبیند، و در نتیجه خلیفة الله شود، و در جوار قرب پروردگار آرام گیرد. امّا اگر ارزشهاى وجودى خویش را به فراموشى بسپرد، و در قوس نزولى قرار گیرد، آن قدر تنزّل مى نماید که از حیوان هم پست تر شده، و به اسفل سافلین سقوط مى کند.
