از آنجا كه قرآن يك كتاب بزرگ تربيتى است، فلسفه بلاها در مورد اقوام گناهکار را هشدار و بیداری دانسته و در این باره می فرماید: «ما در هيچ شهر و آبادى پيامبرى نفرستاديم مگر اين كه اهل آن را به سختى ها و رنج ها گرفتار ساختيم؛ شايد بازگردند». همچنین می فرماید: «به آنان از عذاب نزديك [دنيا] پيش از عذاب بزرگ [آخرت] مى چشانيم، شايد باز گردند». آری گروهی در برابر اين گونه حوادث، واكنش مثبت نشان داده و از آن درس گرفته و هدايت شدند و گروهی نه. از این رو بلاها براى گروهى عامل بيدارى بود و براى گروهى اتمام حجت.