اعتقاد به قضا و قدر الهی، و عدم منافات آن با اختیار انسان

مقصود از قضا و قدر چیست؟
اگر مقصود این است که آفریدگار سرنوشت هر فردی را معین کرده و هر یک از ما ناگزیریم از آن پیروی نماییم و نمی توانیم از سرنوشت خود پا فراتر گذاریم پس معنای آیه «لیس للانسان الا ما سعی»(1) و این که برای انسان بهره ای جز سعی و کوشش او نیست! چیست؟

برخی برای اینکه در برابر مسؤولیّت خود شانه خالى کنند، اشتباهات و کوتاهى هاى خود را به گردن قضا و قدر الهی می گذارند! در حالیکه در صفحه هستى عامل و محرّکى به نام قضا و قدر که خارج از محیط زندگى و اراده فاعل باشد نیست؛ مقصود از تقدیرهاى خداوند همان سنّت هاى قطعى است که بر ما و جهان حکومت مى کنند و تأثیر این سنّت ها در خوشبختى و بدبختى مردم، قطعى و تخلّف ناپذیر است و ما در انتخاب هر سنّتى از این سنن مختار و آزاد مى باشیم.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قالَ الصّادقُ عليه السّلام :

اِنَّ النَّبىَّ لَمّا جائَتْهُ وَفاةُ جَعْفَرِ بنِ اَبى طالبٍ وَ زَيْدِ بنِ حارِثَةَ کانَ اَذا دَخَلَ بَيْتَهُ کَثُرَ بُکائُهُ عَلَيْهِما جِدّاً وَ يَقولُ: کانا يُحَدِّثانى وَ يُؤ انِسانى فَذَهَبا جَميعاً.

من لايحضره الفقيه ، ج 1، ص 177