در مورد انگیزه مأمون از پیشنهاد ولایتعهدى به امام رضا(ع) نظرات و احتمالات گوناگونى ذکر شده است، لکن مهمترین انگیزه‏ هاى سیاسى مأمون از اتخاذ این سیاست را می توان به این موارد خلاصه کرد:

1- جلب رضایت ایرانیان ؛ 2- فرونشاندن قیامهاى علویان ؛ 3- خالى کردن صحنه از وجود امام رضا (ع) ؛ 4- مشروعیّت بخشیدن به حکومت خویش