بسیارى از جانداران هستند که در سرتاسر زمستان در خواب فرو مى روند و باصطلاح علمى «زمستان خوابى» دارند.
در این نوع خوابها فعالیتهاى حیاتى تقریباً متوقف مى گردد، و تنها شعله بسیار ضعیفى از آن روشن است، «قلب» تقریباً از ضربان مى افتد و یا به تعبیر صحیحتر ضربان آن بقدرى خفیف مى شود که ابداً قابل احساس نیست.
در این گونه موارد، بدن را مى توان به کوره هاى عظیم تشبیه کرد که به هنگام خاموش کردن آنها «شمعکى» از آن در حال اشتعال است، واضح است که مقدار خوراکى را که آن کوره در یک روز از مواد نفتى (مثلاً) مى طلبد تا شعله هاى عظیم خود را به آسمان بفرستد ممکن است خوراک دهها یا صدها سال آن در حال اشتعال شمعک بسیار کوچک باشد (البته این بستگى به شعله هاى عظیم حال بیدارى کوره، و حال شمعک آن دارد).
دانشمندان در مورد زمستانخوابى بعضى از جانداران چنین مى گویند:
«اگر وزغى را که در حال زمستانخوابى است از جایش بیرون آوریم، بنظر مرده است، در ششهاى او هوا نیست، ضربان قلبش چنان ضعیف است که نمى توان به آن پى برد، در میان حیوانات خونسرد که زمستانخوابى دارند بسیارى از پروانه ها و حشرات و حلزونهاى خاکى و خزندگان را مى توان نام برد، بعضى از پستانداران (خونگرم) نیز زمستانخوابى دارند، در دوران زمستانخوابى، فعالیتهاى حیاتى بسیار کند مى شود، و چربى ذخیره بدن آنها به تدریج مصرف مى گردد».
منظور این است که یک نوع خواب داریم که در آن نیاز به غذا، فوق العاده تقلیل پیدا مى کند و فعالیتهاى حیاتى نزدیک به صفر مى رسد، و اتّفاقاً همین موضوع کمک به جلوگیرى از فرسودگى اعضا و طول عمر این گونه جانداران مى کند. اصولا زمستانخوابى براى این حیوانات که احتمالا قادر بر تحصیل غذاى خود در زمستان نیستند فرصت بسیار گرانبهائى است.
