در پایان این سخن، یادآورى مطلبى که برتراندراسل دانشمند معروف انگلیسى در کتاب زناشوئى و اخلاق تحت عنوان «زناشوئى آزمایشى» آورده است مفید بنظر مى رسد:
او پس از ذکر طرح یکى از قضات محاکم جوانان، بنام «بن بى لیندسى» در مورد «زناشوئى دوستانه» یا زناشوئى آزمایشى چنین مى نویسد: «که طبق طرح «لیندسى» جوانان باید قادر باشند در یک نوع زناشوئى جدید وارد شوند که با زناشوئى هاى معمولى (دائم) از سه جهت تفاوت دارد: نخست اینکه طرفین قصد بچه دار شدن نداشته باشند، از اینرو باید بهترین طرق پیشگیرى از باردارى را به آنها بیاموزند، دیگر اینکه جدائى آنها به آسانى صورت پذیرد، و سوم اینکه پس از طلاق، زن هیچگونه حق نفقه نداشته باشد».
«راسل» بعد از ذکر پیشنهاد «لیندسى» که خلاصه آن در بالا بیان شد چنین مى گوید: «من تصور مى کنم که اگر چنین امرى به تصویب قانونى برسد گروه کثیرى از جوانان از جمله دانشجویان دانشگاهها تن به ازدواج موقت بدهند و در یک زندگى مشترک موقتى پاى بگذارند، زندگى که متضمن آزادى است و رها از بسیارى نابسامانیها و روابط جنسى پرهرج و مرج فعلى مى باشد»(2).
همانطور که ملاحظه مى کنید طرح فوق درباره ازدواج موقت از جهات زیادى همانند طرح اسلام است منتها شرائط و خصوصیاتى که اسلام براى ازدواج موقت آورده از جهات زیادى روشنتر و کاملتر است. در ازدواج موقت اسلامى هم جلوگیرى از فرزند کاملاً بى مانع است و هم جدا شدن آسان و هم نفقه واجب نیست.(1)
1 ـ از کتاب زناشوئى و اخلاق صفحه 189 و 190.
2 ـ تفسیر نمونه 3/341