در مورد گناهان کبیره که در چند آیه قرآن به آن اشاره شده مفسران از یکسو، و فقهاء و محدثان از سوى دیگر سخن بسیار گفته اند.
بعضى همه گناهان را کبیره مى دانند، چون در برابر خداوند بزرگ هرگناهى بزرگ است.
در حالى که بعضى دیگر «کبیره» و «صغیره» را امر نسبى تلقى کرده، و هر گناهى را نسبت به گناه مهمتر صغیره مى دانند، و نسبت به گناه کوچکتر کبیره.
جمعى نیز معیار در کبیره بودن را وعده عذاب الهى نسبت به آن در متن قرآن دانسته اند.
گاه نیز گفته شده که «گناه کبیره» هر گناهى است که حد شرعى در مورد آن جارى مى گردد.
ولى از همه بهتر اینکه گفته شود با توجه به اینکه تعبیر به «کبیره» دلیل بر عظمت گناه است هرگناهى که یکى از شرائط زیر را داشته باشد کبیره محسوب مى شود:
الف ـ گناهانى که خداوند وعده عذاب درباره آن داده است.
ب ـ گناهانى که در نظر اهل شرع و لسان روایات با عظمت یاد شده.
ج ـ گناهانى که در منابع شرعى بزرگتر از گناهى شمرده شده که جزء کبائر است.
د ـ و بالاخره گناهانى که در روایات معتبر تصریح به کبیره بودن آن شده است.
در روایات اسلامى تعداد کبائر مختلف ذکر شده، در بعضى تعداد آنها هفت گناه (قتل نفس، عقوق والدین، رباخوارى، بازگشت به دارالکفر بعد از هجرت، نسبت زنا به زنان پاکدامن دادن، خوردن مال یتیم و فرار از جهاد).
و در بعضى دیگر تعداد آن هفت گناه شمرده شده با این تفاوت که بجاى عقوق والدین «کلما اوجب الله علیه النار» (آنچه خداوند دوزخ را براى آن واجب کرده) ذکر شده است.
در بعضى دیگر تعداد آنها ده گناه، و در بعضى نوزده گناه، و در بعضى تعداد بسیار بیشترى دیده مى شود.
این تفاوت در شمارش تعداد کبائر به خاطر آن است که همه گناهان کبیره نیز یکسان نیست، بلکه بعضى از اهمیت بیشترى برخوردارند است، و به تعبیر دیگر «اکبر الکبائر» است، بنابراین تضادى در میان آنها وجود ندارد.
