سوءظن به پروردگار و بدبینى نسبت به وعده هاى الهى و آنچه در قرآن مجید و احادیث معتبر وارد شده، آثار مخربى در بنیان ایمان و عقائد انسان دارد، و انسان را از خدا دور مى سازد، همان گونه که در روایات گذشته خواندیم که پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله)مى فرمود: «داود(علیه السلام) در مناجاتش مى گفت: پروردگارا کسى که تو را بشناسد و حسن ظن به تو نداشته باشد ایمان نیاورده است».
اضافه بر این سوءظن به وعده هاى الهى سبب فساد عبادت مى گردد، چرا که روح اخلاص را در انسان مى میراند، و این که در احادیث گذشته خواندیم: «سوءظن عبادت را فاسد مى کند» ممکن است اشاره به همین باشد.
نکته دیگر این که سوءظن به وعده هاى الهى انسان را در برابر حوادث سخت و پیچیده، سست و ناتوان مى کند، همان گونه که در تفسیر آیات مربوط به سوءظن خواندیم که: در بعضى از میدان هاى جنگ، چگونه گروهى از تازه مسلمانان گرفتار سوءظن به وعده هاى الهى شدند (و در مبارزه با دشمن سست گشتند در حالى که مؤمنان راستین و با معرفت که حسن ظن به خدا داشتند، با کمال قدرت و امیدوارى در برابر دشمنان ایستادند و پیروز شدند).
به علاوه سوءظن باللّه، انسان را از عنایات الهى محروم مى کند، زیرا خداوند با هر کس مطابق حسن ظن و سوءظن او عمل مى نماید، همان گونه که در روایات گذشته اشاره شده بود که «لقمان حکیم» به فرزندش مى گفت: «فرزندم نسبت به خدا حسن ظن داشته باش، سپس از مردم سؤال کن کیست که نسبت به خدا گمان نیک داشته باشد و خداوند مطابق آن با او رفتار نکند؟».
کوتاه سخن این که اگر انسان، طالب آرامش و استقامت و ایستادگى و جلب عنایات پروردگار و ایمان خالص است، باید نسبت به خداوند و وعده هاى او حسن ظن داشته باشد.
1.آثار الصادقین، جلد 12، صفحه 240.
