از آنچه در بحث گذشته (بحث انگیزه ها) آمد هم طرق به دست آوردن فضیلت اخلاقى وفادارى را مى توان شناخت و هم راههاى درمان ناپایبندى به عهد و پیمان را.
افراد پیمان شکن اگر واقعاً در صدد اصلاح خویش برآمده باشند باید قبل از هر چیز به تقویت پایه هاى ایمان خویش بپردازند چرا که دانستیم پیمان شکنى از آثار ضعف ایمان و یا فقدان آن است اگر سطح معرفت آنها درباره خداوند بالا برود و همه چیز را به دست با کفایت او بدانند هرگز براى تحصیل مال و مقام و جاه و جلال دست به دامن این صفت رذیله نمى زنند.
همچنین اگر در آثار شوم آن مطالعه کنند که این کار گرچه در کوتاه مدت ممکن است سودى به همراه داشته باشد ولى در دراز مدت سبب سرشکستگى و بى اعتبارى و بى آبرویى در میان دوستان و آشنایان و در کل جامعه مى شود و بزرگترین سرمایه هاى خویش یعنى اعتماد مردم را به کلى از دست مى دهد، هم در پیشگاه خالق رو سیاه است و هم در برابر خلق خدا، و نمونه هاى عینى آن در زندگى روزمره و در تمام طول تاریخ در برابر چشمان ما قرار دارد. آرى هرگاه انسان در این امور بیندیشد به یقین توان ترک این رذیله را پیدا خواهد کرد. همین مضمون در حدیثى از على(علیه السلام) نقل شده که فرمود: «وَالْخُلْفُ یُوجِبُ الْمَقْتَ عِنْدَاللّهِ وَ عِنْدَ النّاسِ; پیمان شکنى موجب خشم خداوند و خشم مردم مى شود».
به همین دلیل در بسیارى از جوامع که خبرى از دین و ایمان به خدا نیست سازمان ها و شرکتهایى دیده مى شوند که مى کوشند قراردادها و پیمانهاى خود را با دقت اجرا کنند و گاه حتى فراتر از آن مى روند چرا که راه بدست آوردن اعتماد مراجعین و در نتیجه جلب توجه و درآمد بیشتر را در این کار دیده اند و به راستى مطلب هم چنین است.
1. نهج البلاغه، نامه 53 (عهدنامه معروف مالک اشتر).
