سؤال 1464 ـ نظر اسلام را درباره مجازات بفرمایید، آیا مجازات هدف است یا وسیله؟
جواب: در هیچ مورد مجازات هدف اصلى نیست; بلکه یک وسیله بازدارنده براى مجازات شونده یا سایر مردم است. به همین جهت دستور داده شده که مجازات آشکار باشد تا اثر بازدارندگى خود را در جامعه ببخشد و نیز در مجازات تعزیرى و بعضى از موارد حدود، هرگاه مجرم از طریق دیگرى از گناه خوددارى کند و توبه نماید، مجازات از میان مى رود.
سؤال 1465 ـ برخى معتقدند که در اسلام زندان وجود نداشته، بلکه حبس در خانه وجود دارد، آیا صحیح است؟
جواب: این سخن درست نیست، در زمان پیامبر اکرم(صلى الله علیه وآله) زندان چندان مورد نیاز نبود; ولى در عصر على(علیه السلام) و همچنین در عصر خلفا زندان وجود داشت; زیرا جامعه اسلامى گسترش پیدا کرده بود و مجرمان افزایش یافته و گروههایى در فکر ضربه زدن به اسلام و مسلمین بودند.
سؤال 1466 ـ آیا مى توان به خاطر اجراى حدّ شرعى در مورد قطع عضو، قبل از اجراى حدّ، براى جلوگیرى از احساس درد شدید و یا شوکه شدن و مانند آن، عضو مذکور را بى حس و یا شخص را بیهوش نمود؟
جواب: ظاهراً اشکالى ندارد.
سؤال 1467 ـ لطف فرمایید سه مورد از تعارض «نصّ» با «ظاهر» در حدود را در صورت صلاحدید مرقوم فرمایید.
جواب: در مورد حدّ سرقت ظاهر آیه قرآن این است که سارق به هر اندازه و از هرجا چیزى بدزدد باید دستش قطع شود، در حالى که نصوص مى گوید نصاب معیّنى براى سرقت وجود دارد و شرایط متعدّد دیگر. همچنین در مورد مقدار قطع دست، آیه مطلق است; ولى نصوص آن را محدود به حد خاصّ (انگشتان) نموده است. مورد دیگر آیه حدّ زناست که ظاهر آیه این است که در تمام موارد، حدّ آن تازیانه است; در حالى که نصوص در مواردى حدّ رجم و در بعضى از موارد تبعید نیز اضافه شده است، و در بعضى از موارد قتل است، مانند زناى به عنف و زنا با محارم. در آیات ارث نیز در بسیارى از موارد در نصوص استثنائاتى وارد شده، در حالى که آیات ارث مطلق است.
سؤال 1468 ـ هزینه درمان و بهبود شخصى که، در اثر اجراى حدّ یا قصاص، یکى از اعضاى خود را از دست داده به عهده بیت المال است یا محکوم؟
جواب: در صورتى که شخص محکوم توانایى درمان داشته باشد بر عهده خود اوست; در عین حال مطابق بعضى از روایات حاکم شرع در مورد حدود مى تواند درباره او ارفاق کرده و هزینه آن را بپردازد; ولى اگر تمکّن ندارد، هزینه رأساً بر عهده بیت المال است، هم در حدود و هم در قصاص.
سؤال 1469 ـ در صورتى که هزینه درمان بر عهده بیت المال باشد، حکم اختصاص به معالجات اوّلیّه دارد، یا معالجات بعدى را نیز در بر مى گیرد؟
جواب: فرقى نمى کند.
سؤال 1470 ـ اگر مجرى شلاّق، اشتباهاً بیشتر از مورد حکم شلاّق بزند، چه باید کرد؟
جواب: در صورتى که عمداً یا بر اساس سهل انگارى باشد قصاص مى شود، و اگر سهواً باشد و دیه داشته باشد، دیه آن از بیت المال پرداخته مى شود.
سؤال 1471 ـ در حدود و تعزیرات چه کسى باید شلاّق را اجرا کند؟ آیا در تعزیرات و حدودى که شاکى خصوصى دارد (مانند حدّ قذف و سرقت تعزیرى) شاکى خصوصى اجرا مى کند، یا قاضى اجراى احکام، یا هر کسى را که قاضى تعیین کند؟
جواب: شلاّق اگر به عنوان حد یا تعزیر باشد، به وسیله قاضى یا کسى که از طرف قاضى، مأموریت پیدا مى کند، انجام مى شود; ولى اگر جنبه قصاص داشته باشد، صاحب حق مى تواند، اجرا کند.
