سؤال 645 ـ این جانب روحانى کاروانى بودم، یکى از حجّاج آن کاروان که پیر و مریض بود پس از خارج شدن از عمره تمتّع، مرض او شدیدتر شده و در بیمارستان بسترى گردید; قبل از حرکت به عرفات جهت بردن ایشان به عرفات به مسئولین بیمارستان مراجعه نمودم، آنها گفتند: «ما مریضها را محرم نموده و به عرفات و مشعر مى بریم، شما در منى مریض خود را تحویل بگیرید»، در منى به درمانگاه مراجعه کردم، گفتند: «حال مریض شما وخیم بود، پزشک معالج اجازه حرکت او را نداد»، پس از مراجعت از منى به بیمارستان رفتم دیدم با این که حالش وخیم است لباس احرام در تن دارد، هرچه تحقیق کردم نفهمیدم چه کسى او را محرم کرده است و آیا تلبیه گفته است یا خیر؟ با توجّه به مسأله اى که در باب وقوفین آمده است که از هر کس وقوفین ترک شود حجّ او تبدیل به عمره مفرده مى شود، احتیاطاً براى انجام اعمال عمره وکالت خواستم، به زحمت گفت: «هرچه مى خواهید بکنید و مرا از احرام خارج نمایید»، طواف و نماز و سعى را به نیابت او انجام داده و ابلاغ کردم تا او تقصیر نموده سپس طواف نساء و نماز آن را به نیابت او انجام دادم و او را به ایران فرستادند. متأسّفانه در اواخر ماه ذیحجّه از دنیا رفت، بعداً در باب محصور به مسأله دیگرى برخورد کردم مبنى بر این که: «محصور باید براى قربانى در منى نایب بگیرد» در رابطه با این واقعه جواب مسائل ذیل را مرقوم فرمایید:
الف) با توجّه به این که اگر کسى بعد از احرام و دخول حرم از دنیا برود، حجّ او مجزى است، آیا این حکم فرد مذکور را، با این که در غیر حرم با چند روز فاصله از دنیا رفته، شامل مى شود؟
جواب: این حکم شامل چنین شخصى نمى شود.
ب) بر فرض عدم شمول، با توجّه به شک در صحّت احرام او، آیا مى توان حکم به عدم محرم شدن او نمود؟
جواب: این مقدار براى اثبات احرام کافى نیست، بنابراین نمى توانید او را محرم حساب کنید.
ج) در این فرض آیا طواف نساء بر او واجب بوده است؟
جواب: انجام طواف نساء در این مورد موافق احتیاط است، و عمل نایب در فرض مسأله کافى است.
د) بر فرض وجوب، آیا طواف نسائى که به نیابت او، در ضمن عمره مفرده، انجام شده کفایت مى کند؟
جواب: ظاهر این است که کفایت مى کند.
هـ) بر فرض حکم به صحّت احرام او، آیا اعمال انجام شده مجزى است، یا این که لازم است در سال آینده به نیابت او در منى قربانى نمایند؟
جواب: قربانى لازم نیست.
و) در صورتى که قبلاً حج در ذمّه او مستقر شده باشد، آیا ورثه آن مرحوم، وظیفه اى دارند؟
جواب: اگر واجب الحجّ بوده باید براى او حجّ بجا آورند، و آنچه شما بجا آورده اید کافى نیست.
ز) در صورت اختلاف در فتوا، آیا باید طبق فتواى مرجع تقلید نایب در عمره مفرده، یا مرجع ورثه، و یا مرجع میّت عمل شود؟
جواب: به فتواى مرجع تقلید نایب عمل شود.
