سؤال 444 ـ اگر هلال ماه شوّال دیده شود و هنوز مغرب نشده باشد، آیا مى شود روزه را افطار کرد؟ اگر عمداً روزه را افطار کنند حکم آن چیست؟ اگر کسى دستور دهد که روزه را افطار کنید و هنوز وقت افطار نباشد، آیا بر او کفّاره خود و مردم واجب است؟

جواب: دیدن ماه شوّال به تنهایى براى افطار کافى نیست; بلکه باید روز تمام شود. و اگر کسى جاهل به مسأله بوده باید قضا کند، امّا کفّاره ندارد و بر کسى که دستور افطار داده کفّاره اى نیست; هرچند نباید بدون تحقیق مسأله بگوید.

سؤال 445 ـ در کشور پاکستان دو نفر از علماى شیعه و دو تن از اهلِ سنّت و چهار نفر از اهل حدیث (وهّابى ها) را براى رؤیت هلال انتخاب نموده اند. این کمیته از طرف دولت وقت انتخاب شده است، نه از طرف مجتهد جامع الشّرایط; در اواخر هر ماه، کمیته مذکور در شهر لاهور پاکستان تشکیل مى شود و رؤیت هلال از زبان رییس کمیته (که از اهل تسنّن است) به وسیله رادیو و تلویزیون، به اطّلاع مردم مى رسد، آیا به مجرّد اطّلاع و اعلام رییس این کمیته، روزه را مى توان افطار کرد؟

جواب: هرگاه در میان آنها دو شیعه عادل بوده باشد که شهادت به رؤیت هلال ماه بدهند، شهادت آنها قبول است; همچنین اگر از مجموع شهادت آنها اطمینان به رؤیت هلال حاصل شود کافى است.