سؤال 173 ـ زمینى وقف مسجد شده، و طبق معمول قسمتى از آن تبدیل به حیاط، توالت و آبدارخانه، و قسمتى دیگر تبدیل به مسجد شده است، ولى به علّت تجدید بنا مقدارى از شبستان مسجد جزء حیاط شده یا بالعکس، آیا اشکال دارد؟
جواب: در صورتى که این کار به نفع مسجد و نمازگزاران بوده باشد اشکالى ندارد.
سؤال 174 ـ مسجد کوچکى در فاصله 20 الى 30 مترى مسجد جامع قرار دارد که قبلاً داراى سقف و درب بوده و در تنگى وقت از آن استفاده مى شده است، اخیراً در اثر مرور زمان و عدم توجّه، به حالت مخروبه درآمده، و احتمالاً قسمتى از این مسجد در طرح خیابان و تعریض راه قرار مى گیرد، مضافاً به این که مورد بى احترامى از طرف بچّه هاى غیر ممیّز قرار مى گیرد، آیا جایز است مسجد مذکور نوسازى شود و به عنوان انبار مسجد جدید مورد استفاده قرار گیرد، یا باید به حالت مسجد برگردد؟ لازم به ذکر است که اگر به حالت مسجد برگردد، کمتر کسى در آن نماز مى گزارد; چون در چند قدمى آن، مسجد جامع محل مى باشد.
جواب: آن را طورى بسازید که هم قابل استفاده براى نمازگزاران باشد و اگر هم کسى حاضر به نماز در آن نبود بتوانند به عنوان انبار مسجد مجاور از آن استفاده کنند.
سؤال 175 ـ مسجدى در تهران با بیش از 40 سال سابقه ساخت و عدم رعایت اصول فنّى ساختمان سازى وجود دارد که طبق نظر کارشناسان ساختمانى، فاقد مقاومت لازم در برابر حوادث احتمالى است و با توجّه به عدم وجود امکانات تأسیساتى در حال حاضر به هیچ وجه قابل استفاده براى نماز و فعّالیت هاى فرهنگى و مذهبى و کلاسهاى درسى و مانند آن نمى باشد. در نهایت اکثر اهالى مؤمن و متدیّن نمازگزار و هیأت امناى محترم، با بررسیهاى همه جانبه تصمیم به تخریب و ساخت مجدّد با طرّاحى مطلوب گرفته اند. استدعا داریم در موارد ذیل راهنمایى لازم را بفرمایید.
الف) تخریب بناى موجود با توجّه به موارد فوق چه حکمى دارد؟
جواب: در فرض مسأله تخریب و تجدید بناى این مسجد مانعى ندارد; بلکه کار بسیار خوبى است.
ب) مجوّز دفع ضایعات ساختمانى و فروش بعضى اقلام که نمى توان در مسجد جدید استفاده نمود و صرف درآمد حاصل از فروش آن در ساختمان جدید مسجد را صادر بفرمایید.
جواب: اگر ضایعات مربوطه در مساجد دیگر قابل استفاده نباشد، مجاز هستید آن را به فروش رسانده در همان مسجد مصرف کنید.
سؤال 176 ـ مسجدى است در یکى از شهرها، که جهت اقامه نماز جماعت و برگزارى مجالس دینى، مخصوصاً در ماه مبارک رمضان مشکلاتى براى مؤمنین دارد. پشت مسجد باغچه اى در حدود دویست متر وجود دارد، که گویا در قدیم مردم مراجعات خود را در همین مکان نزد عالم محل مى بردند; به همین جهت محکمه نامیده شده است، امّا وقفنامه خاصّى ندارد، چند سال پیش شخصى یک نهال گردو در همین زمین کاشته است که الآن سالى حدود چند هزار دانه گردو دارد، آن شخص نهال گردو را وقف نکرده، بلکه فقط جهت نیل به ثواب این کار را کرده است و اکنون که نیاز به توسعه مسجد است، لازم است درخت گردو قطع و آن زمین ضمیمه مسجد گردد، آیا اجازه مى فرمایید درخت گردو قطع و زمین محکمه ملحق به مسجد گردد؟
جواب: چنانچه باغچه متعلّق به مسجد است و توسعه مسجد براى نمازگزاران لازم مى باشد، قطع درخت مزبور اشکال ندارد.
