سؤال 1300 ـ شخصى مقدارى از اموال خود را در زمان حیاتش به نام بعضى از فرزندانش نموده است; ولى عایدات بعضى از آن اموال را خودش، و قسمتى دیگر را صاحبان همان اموال مصرف مى کرده اند، این اموال شرعاً متعلّق به چه کسى است؟
جواب: اموالى را که در زمان حیات به اسم اشخاص کرده و تحویل داده، یا صغیر بوده اند و تحت تصرّف ولى آنها بوده، به خود آنها تعلّق دارد.
سؤال 1301 ـ زید تمام اموال خود (خانه، زمین و متعلّقات آن) را به دست دائى اش داده و از وطن خود به هندوستان رفته و در آن جا سکونت اختیار کرده است، سپس تمام مایملک خود را در زمان حیات خویش با این مضمون به فردى هبه کرده است: «اگر من زنده به وطن خود برسم مایملک خودم را از فلان شخص مى گیرم و اگر به حکم الهى زنده به وطن خود نرسم در این صورت تمام مایملک خود را به فلان شخص هبه کرده ام، اگر کسى در این باب دعوا کند ادّعاى او باطل خواهد بود. و در این هبه اوّل خدا و رسول(صلى الله علیه وآله) و ائمّه طاهرین(علیهم السلام) گواهند، بعد از آن 4 نفر از مؤمنین با نشانه انگشت شهادت داده اند» بعد از تحریر هبه نامه بلافاصله تمام مایملک زید از دست دایى اش پس گرفته شده و تحت تصرّف آن فرد قرار داده شده و تا به حال تمام مایملک وى در تصرّف اوست; ولى زید به حکم الهى در هندوستان وفات و در آن جا مدفون گردید. آیا این هبه نامه طبق شرع مقدّس اسلام نافذ است؟
جواب: فقط یک سوّم هبه نامه که در واقع وصیّتنامه است صحیح مى باشد، بقیّه به ورثه برمى گردد و اگر وارثى ندارد باید به حاکم شرع داده شود.
سؤال 1302 ـ شخصى ادّعا مى کند که برادرزاده اش تمام اموال خود را به او هبه کرده است; ولى او انکار مى کند و مى گوید: «تمام اموالى که از پدرم به ارث رسیده است را امانت گذاشته ام و اصلاً و ابداً به کسى نداده ام» آیا در صورت عادل بودن مدّعى، قول او شرعاً مسموع است؟
جواب: قول مدّعى به تنهایى کافى نیست، هرچند عادل بوده باشد; بلکه باید لااقل دو شاهد عادل بر ادّعاى او گواهى دهند.
سؤال 1303 ـ پدرى مالى را به پسر نابالغ خویش هبه شرعى نموده است; ولى مدّتى بعد پدر، مقدارى از آن زمین را مى فروشد.
الف) آیا معامله پدر نسبت به زمین پسر نابالغ صحیح است، یا پدر ضامن مى باشد؟
جواب: پدر بعد از هبه به پسر نابالغ خود نمى تواند برگردد و اگر معامله اى روى آن براى خودش انجام دهد باطل است و اگر براى پسر و به نفع او بوده جایز است; ولى پولش مال پسر است و اگر آن مال تلف شده، پدر ضامن است.
ب) اگر پسر بالغ شود آیا حقّ فسخ دارد؟ و اگر حقّ فسخ دارد، آیا پسر باید به مشترى رجوع کند و مال خودش را بگیرد، یا باید به پدرش رجوع کند؟
جواب: اگر مال موجود است پسر مى تواند معامله را به هم بزند و از مشترى پس بگیرد، و اگر نیست مى تواند عوض آن را از پدر بگیرد.
