سؤال 1304 ـ خانه اى مشترک بین دو نفر است، یکى از شرکا سهم خود را به مبلغ معیّنى به شخص ثالث مى فروشد، شخص ثالث که خانه را خریده نه حاضر است سهمیّه شریک دیگر را بخرد و نه حاضر است سهم خود را بفروشد، نماز خواندن شخص ثالث در این خانه چگونه است؟
جواب: چنانچه خانه در میان آنها به صورت مشاع باشد شریک دوّم حق دارد معامله شخص ثالث را فسخ کند و خودش به همان قیمت بخرد و اگر از این حق استفاده نکرد حقّ شفعه ساقط مى شود، و امّا در مورد نماز خواندن باید به رضایت دو مالک فعلى باشد.
سؤال 1305 ـ حسین آقا با محمّد آقا در یک دستگاه کامیون خاور بطور مساوى شریک مى باشند، حسین آقا بدون اطّلاع و مشورت و پیشنهاد خرید یا فروش سهام مورد شراکت خود به محمّد آقا، سهم خویش را به شخص ثالث مى فروشد. حال با توجّه به این که محمّد آقا از خریدار، که همسایه او بوده و از خصوصیّات اخلاقى او اطّلاع دارد، احساس خطر مالى، جانى و آبرویى مى نماید، تقاضاى حقّ شفعه نسبت به خرید سهام حسین آقا (فروشنده) با همان شرایط و مبلغ مندرج در معامله نموده است; آیا در فرض مسأله حقّ شفعه تعلّق مى گیرد؟
جواب: شفعه عامّ است و شامل منقول و غیر منقول هر دو مى شود، و شریک دوّم در فرض مسأله حق دارد سهم شریک اوّل را بخرد.
سؤال 1306 ـ برخى از شرکا براى جلوگیرى از استفاده حق شفعه شریک خود حیله اى به شرح زیر به کار مى برند: سهم خود را از ملک مشترک مشاع به چند برابر قیمت واقعى به مشترى مى فروشد و با هم قرار مى گذارند که پس از تحقّق معامله و عدم استفاده شریک از حقّ شفعه، مازاد بر قیمت واقعى را به خریدار بازگرداند، آیا این حیله مشروع است؟
جواب: این حیله مشروع نیست و معامله مزبور جدّى نمى باشد و باطل است و بفرض که جدّى باشد چون مشتمل بر ضرر و زیان شریک است، باطل مى باشد.
سؤال 1307 ـ آیا حقّ شفعه در جایى که شرکا بیش از دو نفر باشند نیز جارى مى گردد، یا این که مختصّ جایى است که فقط دو شریک باشند؟
جواب: حقّ شفعه فقط در جایى است که دو شریک بیشتر نباشد.
