سؤال 750 ـ این جانب مردى 36 ساله و دبیر هستم، هفته اى یکى دو بار ریشم را با ماشین که تقریباً مانند تیغ است کوتاه مى کنم، تراشیدن ریش با توجّه به این که اگر موهاى صورتم را نزنم چندین سال مرا مسن تر از سنّم نشان مى دهد و این امر در روحیّه ام تأثیر منفى مى گذارد، چه حکمى دارد؟
ضمناً همیشه برایم این مسأله مطرح بوده است که اگر بر اساس فتواى بعضى از مراجع تقلید احتیاط واجب در ترک این عمل است و از نظر اسلام تراشیدن ریش منع قطعى شده است، پس چرا بعضى از افرادى که حتّى اسلام شناس هستند و بعضاً کتابهاى اسلامى زیادى نیز نوشته اند صورت خود را با تیغ مى زنند؟ پس شاید این امر تحت شرایطى نهى شده است که اگر آن شرایط را رعایت کنیم این عمل خالى از اشکال باشد; لطفاً بر من منّت نهاده راهنمایى فرمایید.
جواب: تراشیدن ریش خلاف احتیاط است و مطمئن باشید که با گذاشتن ریش چیزى از شخصیّت شما کاسته نمى شود; بلکه قیافه شما را نورانى تر و روحانى تر مى کند و بر محبوبیّت شما در میان افراد فهمیده مى افزاید; درباره فلسفه این مطلب، کتاب مرحوم آقاى حسین عبداللّهى خوروش به نام «تراش ریش از نظر بهداشت» را مطالعه فرمایید; ولى اگر ضرورتى پیدا شود مانعى ندارد.
سؤال 751 ـ حدّ ریش چه اندازه است؟ و تراشیدن قسمتى از ریش جهت زیبا کردن صورت چه حکمى دارد؟ ریشهاى به اصطلاح پرفسورى نیز حرام است؟
جواب: حدّ ریش آن است که در عرف بگویند او داراى ریش است و تراشیدن دو طرف صورت، در صورتى که چانه و اطراف آن محفوظ باشد (ریشهاى پرفسورى)، اشکالى ندارد.
سؤال 752 ـ آیا بلند کردن سبیل اشکال دارد؟ تراشیدن آن چطور؟
جواب: کوتاه کردن و حتّى تراشیدن سبیل مانعى ندارد و همچنین بلند بودن آن; به شرطى که شبیه کارهاى صوفیان و بعضى فرقِ غُلات (على اللّهى ها) نباشد.
سؤال 753 ـ تراشیدن ریش و یا ماشین کردن آن بطورى که صدق ریش نکند، چه حکمى دارد؟ آیا به واسطه مسخره کردن دیگران و یا تازه روییدن ریش به صورتِ ناموزون در افراد تازه بالغ، و یا جهت بازى در تئاتر، حکم تغییر مى کند؟
جواب: احتیاط این است که از ریش تراشى مطلقاً خوددارى شود; ولى اگر به صورتِ کم و ناموزون باشد و آن را بتراشند تا به صورتِ طبیعى درآید، اشکالى ندارد و با مسخره کردن، احکام خداوند عوض نمى شود، بلکه پایدارى سبب مى شود که به صورت یک فرهنگ مقبول گردد.
