سؤال 287 ـ دانشجویى در شهرى مشغول تحصیل است، بین وطنش تا آن شهر سى، یا چهل کیلومتر، یا بیشتر فاصله است، حکم نماز و روزه او را در موارد زیر بیان فرمایید.
الف) قصد دارد هر روز براى تحصیل در این مسیر تردّد بکند.
جواب: نماز و روزه اش کامل است.
ب) قصد دارد هفته اى یک بار در این مسیر تردّد بکند; یعنى اوّل هر هفته براى تحصیل به آن شهر مى رود و آخر هفته به وطن خود بر مى گردد.
جواب: نماز و روزه او در دو محل کامل است; ولى در اثناى راه شکسته است.
ج) این دانشجو از وطنش اعراض کرده و هنوز وطنى اختیار نکرده است و هر روز یا هر هفته بین وطن سابق و اهواز تردّد مى کند، آیا حکم کثیرالسّفر را دارد؟
جواب: حکم کثیرالسّفر را دارد.
د) استاد یا دانشجوى مذکور، در هفته پنج روز را مثلاً در اهواز تحصیل و یا تدریس مى کند، و دو روز بقیّه هفته را براى ادامه تحصیل به قم مى رود، با فرض این که نه قم وطنش است نه اهواز، حکمش چیست؟ آیا هر دو محل در حکم وطن اوست؟
جواب: اهواز در فرض بالا وطن اوست; ولى قم به حکم وطن او نیست.
هـ) در این فروض حکم نماز همسر و فرزند این استاد و دانشجو چیست؟ اگر آنها هم همراه پدر یا همسر در این مسافرتها باشند، حکم کثیرالسّفر را دارند؟ اگر مسأله برعکس باشد، یعنى شوهرى به خاطر شغل خانمش مجبور به تردّد بین وطن و محلّ تحصیلش باشد، چه حکمى دارد؟
جواب: اگر برنامه رفت و آمد هر دو یکسان باشد، حکم آنها نیز یکسان است.
سؤال 288 ـ آیا حضرتعالى بین کسى که شغل او سفر است (مانند راننده) و کسى که شغل او در سفر است (مانند کارمندان، سربازان، معلّم ها، کارگران، طلاّب و مانند آنها) تفاوتى قائل هستید؟ و بطور کلّى حکم نماز و روزه افراد در سفر چیست؟
جواب: هیچ تفاوتى بین آنها نیست و نماز و روزه آنها کامل است.
