در میان پیروان ادیان، در مورد ازوم عصمت پیامبران، اختلاف نظرهاى غیر قابل انکارى وجود داردج و از آنجا که توجه به نقاط مورد اختلاف، به درک استدلالات آینده، کمک مى کند، خوب است به عنوان نمونه، نظرات فرق مختلف مسلمانان جهان را ـ که دیگران در پیرامون این مسئله بحث کرده اند ـ به طور اختصار یادآور شویم.

1ـ آیا باید پیامبر از تمام گناهان معصوم باشد؟

تمام فرق مسلمانان متفّقند که بایدپیامبر از کفر معصوم باشد(1)ولى جمعى از اخباریین اهل تسنن، سایر گناهان ـ حتى گناهان کبیره عمدى ـ را منافى مقام نبوت نمى دانند!

گروهى دیگر نیز که معتقدند ارتکاب گناهان کبیره، مضّر مقام نبوت است و باید پیامبر از این نوع گناهانمعصوم و مصون باشد، عقیده دارند که ارتکاب گناهان صغیره، (2) به شرط اینکه نشانه پستى و خفت و خوارى (3) انجام دهنده آن نباشد، منافى مقام نبوت نیست.

2ـ آیا باید پیامبر از تمام گناهان عمدى و سهوى، معصوم باشد؟ یا تنها مصونیت از گناهان عمدى کافى است؟

بعضى معتقدند که: ارلتکاب گناهان سهوى، مانع احراز مقام نبوت نیست.(4)

3ـ آیا باید مصونیت از گناه، از آغاز تا پایان عمر باشد؟ یا بعد از مبعوث شدن به مقام نبوت؟(5)

در این قسمت نیز از نظر زمان صدور گناه، اختلافاتى وجود دارد. تنها گروهى که معتقد به لزوم عصمت پیامبران ـ از نظر نوع، کیفیت، زمان، عمدى، سهوى، صغیره و یا کبیره ـ است، شیعه امامیّه مى باشد1

1-به جز از بعضى از خوارج که گناه بر انبیاء تجویز مى کنند و هر گناهى را هم کفر مى دانند! البته نباید این گروه را به حساب مسلمانان و فرق آنان گذارد.

2-این گروه، فرقه معزله مى باشند.

3-به عنوان مثال: گناهى را که نشانه پستى و موجب خفت مى دانند، سرقت اشیاء بسیار ناچیز و کوچک (یک لقمه نان) مى باشد.

4-...و اشاعره تجویز نکنند تعمّد صغائر و کبائر را و تجویز کنند صغیره را سهواً. (اسرار الحکم، ص 403)

5-بسیارى از اهل سنت، عصمت را مخصوص بعد از بعت مى دانند.