مادى ها ممکن است در برابر فواید آثارى که خداپرستان براى ایمان به خدا در تمام شئون زندگى فردى و اجتماعى ذکر مى کنند، مسئله بأثیر وجدان را مطرح کنند و بگویند: «ما همان آثار را از پرورش وجدان به دست مى آوریم. بنابراین لزومى ندارد به خدا پرستى تن در دهیم!»
پاسخ اینان بسیار روشن است، زیرا ما هرگز فواید خدا پرستى و آثار ایمان به خدا را در زندگى بشر، دلیل براثبات وجود خدا نمى گیریم، به خاطر اینکه اینها فایده است نه دلیل. ایمان به آفریدگار جهان و علم و قدرت بى پایان او یک امر مصلحتى نیست که به خاطر فواید و آثارش به آن پایبند باشیم.
به عبارت ساده تر: ایمان به یک مبدأ دانا و توانا براى جهان هستى یک حفیقت مسلّم علمى و فلسفى است که با دلایل غیر قابل انکارى براى ما ثابت شده و به جرأت مى توان گفت که: هیچ یک ا مسائل علمى به اندازه این موضوع، دلیل و برهان ندارد، بنابراین اعتقاد به وجود خدا یک عقیده علمى و واقعى است نه یک خیال مفید و سودمند! درست است که این عقیده آثار فراوانى در افکار، اخلاق و کردار انسان دارد، اما آن مطلب دیگرى است. همچنین از بحث هاى آینده به خوبى معلوم خواهد شد که هرگز وجدان نمى تواند به جاى ایمان به خدا بنشیند و آن آثارى از خود ظاهر سازد.
ب) خدا پرستانى که زیر بار تعلیمات پیامبران نرفته اند
اگر خدا پرستانى که نمى خواهند زیر بار تعلیمات انبیا و مبانى مذهبى بروند، مسئله تأثیر وجدان را به عنوان دلیلى بر نفى لزوم بعثت پیامبران پیش بکشند، موضوع قابل بحثى است، زیرا روح این ایراد این است که: چون مصالحى را که شما براى لزوم بعثت پیامبران ذکر مى کنید در پرورش وجدان هم هست، به همین خاطر دلیلى بر لزوم بعثت نمى بینیم.
اینجاست که ما باید بر روى عناوین زیر، تجزیه و تحلیل کاملى به عمل آوردیم، سپس قدرت حکومت وجدان و میزان تأثیر آن را در افعال انسان برسى کنیم و آن را با میزان تأثیر مذهب و منطقه حکومت تعلیمات پیامبران مقایسه نماییم. آنگاه ببینیم که آیا وجدان مى تواند در همه جا یا حداقل در بعضى از افراد، به جاى مذعب بنشیند یا خیر؟
