تربیت، بیشتر جنبه عملى دارد، تا جنبه علمى. باید مربى با یک سلسله کارهایى که بیشتر جنبه روانى دارد در روح افرادى نفوذ کند که تحت تربیت او هستند، به اعماق دل و جان آنها دست بیندازد و به تعدیل و پرورش غرایز آنها بپردازد.
به بیان دیگر: مربى کامل کسى است که علاوه بر آشنایى دقیق به خوبى ها، بدى ها و اطلاع دقیق از اسرار و رموز وجود انسان، شخصاً یک رد کامل از نظر اخلاق و عمل باشد. مسلماً انتظار تربیت از ذات تربیت نایافته، انتظار بسیار نابجایى است، زیرا آنقدر که صفات و اخلاق مربى در تکمیل و تربیت افراد مورد تربیت مؤثر است، هیچ چیز حتى علم و دانش او مؤثر نیست.
یکى از اصول مسلّم روانى، اصل محاکات (همرنگ دیگران شدن) است. 13
مطابق این اصل، انسان کششى در وجود خود به سوى هماهنگى و همرنگى با دگران احساس مى کند و در اثر آن به طرف اعمال و صفات آنها جذب مى شود. این احساس جذب در برابر افرادى که انسان به آنها ایمان دارد خیلى نیرومندتر است.
پس بنابراین باید مربى علاوه بر کامل بودن، مورد اطمینان و علاقه نیز باشد تا افرادى که مى خواهند در سایه او تربیت شوند بر اساس اصل محاکات به سرعت تحت تأثیر او قرار گیرند و این ممکن نیست مگر اینکه از ناحیه یک مبدأ مطمئن و غیر قابل تردیدى، کامل بودن آن مربى از تمام جهات، تضمین شده باشد.
آیا چنین کسى جز پیامبر معصوم ـ که از طرف آفریدگار جهان به عنوان مربى و راهنما تعیین شده و علاوه بر علم سرشار، از هر گونه گناه و انحراف و خطا مصونیت دارد ـ مى تواند باشد؟
بنابراین رسیدن به هدف آفرینش و تکامل انسان در جنبه هاى اخلاقى بدون بعثت انبیا ممکن نیست و مسلماً خدایى که ما را براى این هدف مقدس آفریده چنین مربیانى را نیز براى ما فرستاده است 14!
در ضمن این موضوع نیز به خوبى روشن مى شود که باید حتماً پیامبران از جنس خود ما باشند (نه فرشته یا موجود دیگرى) و این اصرار اقوام عقب افتاده پیشین، مبنى بر یکسان نبودن جنسیت فرستادگان خدا با بشر، بى مورد بوده است، 15 زیرا همان طور که دانستیم مربیان اخلاق بیشتر از راه اصل محاکات در روح دگران نفوذ مى کنند و این در صورتى ممکن است که تربیت کننده و تربیت شونده داراى خلقت مشابه و شرایط مساوى در زندگى باشند. در غیر این صورت، مربى جز از راه تعلیم نمى تواند در دگران نفوذ کند و پایه اصلى تربیت و پرورش و تعدیل غرایز) از بین مى رود.
به عبارت دیگر: فرشته تنها مى تواند به انسان تذکراتى بدهد و مسائلى را که نمى داند براى عقل او روشن سازد، اما هرگز نمى تواند در قلمرو غرایز و امیال او نفوذ کند، زیرا او از کنترل و رهبرى آنها به کلى عاجز است.
